Dekada '70 6d1f3f

Pamagat: DEKADA ‘70 Ang Dekada '70 ay isang pelikulang puno ng kahulugan, lalim at pagtatanong sa tunay na kahulugan at kalagayan ng kababaihan sa lipunan. Bagama't maliwanag na ang manunulat na si Lualhati Bautista ay nagmumula sa feministang pananaw, hindi naging radikal ang kanyang pagtrato sa isyu ng kababaihan. Sa halip mas pinaigting pa ng pelikula ang kahalagan ng papel na ginagampanan ng isang ina sa pamilya. Mamumulat ang mga magulang na makakapanood ng Dekada '70 sa tunay na papel na kanilang ginagamapanan sa mga anak. Sa kabilang banda'y mas mauunawaan ng mga anak ang kanilang mga magulang na nagsusumikap na maging gabay sa anumang kanilang naisin sa buhay. Sinasabi ng pelikula na walang perpektong magulang o anak sa anumang panahon, ngunit mananatiling matatag ang isang pamilyang may tunay na pagmamahal at pagmamalasakit hindi lamang sa kanilang sarili kundi maging sa ibang tao at sa bayan. Direktor: Chito S. Ronio Line Prody: Trina N. Dayrit Prody: Tess V. Fuentes Executive Prody: Charo Santos-Concio Line Prody: Lita Santos Executive Prody: Malou N. Santos Screen Writer: Lualhati Bautista Music by: Nonong Buencanimo Cinematography by: Neil Daza Mga Tauhan: Amanda Bartolome – Vilma Santos ay isang babaeng nagsisikap matunton at maunawaan ang tunay na kahulugan ng pagiging isang babae sa gitna ng masalimuot na kalagayan ng bansa noong dekada '70 sa ilalim ng Batas Militar. Siya ay ina ng kanyang anak na puro lalaki Julian Bartolome – Cristopher de Leon Asawa ni Amanda, may prinsipyo pero hindi mapigilan ang mag desisyon ng kanyang mga anak \Jules Bartolome – Piolo Pascual panganay na anak nina Amanda at Julian. May paninindigan, buo ang loob at tunay na makabayan at sumali sa Kilusang Makakaliwa Emmanuel Bartolome – Marvin Agustin Isang Makata at Manunulat Isagani Bartolome – Carlos Agassi Halimbawa ng isang mapusok na kabataan , pumasok sa pagiging isang US navy bagama’t taliwas ito sa paniniwala ng mga kapatid Jason Bartolome – Danilo Barrios

Mahilig sa musikang rock n’ roll namatay dahil sa kalaban ni Jules, na kasapi sa kalaban ng pamahalaan John Wayne Sayce – Bingo Mapagmahal at bunsong anak ng mag-asawang Amanda at Julian Mara – Ana Capri Asawa ni Jules , kabilang din sa kilusang kinabibilangan ni Jules Evelyn - Dimples Romana Asawa ni Gani Tema: Ang kahalagahan ng pamilya para sa ikabubuti ng isang mas malalaking komunidad, katulad ng sarili nating bansa at gampanan ang ating mga pananagutan para sa ating kalayaan. Ito’y madaling unawain para sa katulad nating mga ordinaryong manonood dahil nakatuon ito sa hirap na dinanas ng isang pamilya noong dekada sitenta. Madali nating naiuugnay ang ating sarili dahil mayroon din tayong pamilya na karamay nating sa lahat ng oras. Sa hirap o ginhawa man ay lagi silang nandyan para sa atin. Naiiba nga lang ang sitwasyon ng pamilya Bartolome dahil sila ay nasa panahon ng Batas Militar pero ganu’n pa rin dahil sama-sama nilang pinaglalaban ang kanilang karapatang pantao sa panunungkulan noon ni Ferdinand Marcos sa bansa. Makikita nating ang pamilya nila ay makabayan at buo ang loob sa anumang problemang kinahaharap kaya naman sa kanilang pagkakaisa ay makakamit nila ang kalayaang hangad ng bawat isa bilang mamamayan ng bansa. Ang pagiging isa ng bawat pamilya ay makabubuo ng isang matatag na pundasyon para sa isang bansang walang kalayaan at kapayapaan. Ang tema ng palabas na ito ay ang mga problemang dumating sa magkakapatid, sa ama na humarap sa mga suliranin sa kanyang mga anak, sa ina na nagbigay ng kanyang pagmamahal ng buong puso sa pinakamahirap na problemang dumating sa kanila. Ang boses ng isang ina na naghahanap ng isang karanasang kakaiba sa pakikisalamuha sa mga tao, pagkakaroon ng silbi! Na gusting maunawaan kung sino sya bilang asawa, bilang ina at bilang isang babaing Pilipino. Buod: Ang panahon ng Martial Law ay nagdulot ng ibayong hirap sa mamayang Pilipino. Isang dimakatao at di-makatarungang gobyerno na nagbibingi-bingihan sa daing ng mamayan. Laganap sa bansa ang iba?t ibang klaseng krimen gaya ng salvaging. Magkabila ang mga rallies at iba pang demonstrasyon na kinabibilangan ng mga estudyanteng imbis na nag-aaral ay nakikipaglaban upang makamit ang kalayaan at ito ang lubhang bumagabag kay Amanda Bartolome, isang tipikal na maybahay, ?Mom? ng 5 anak na pulos lalaki. Ang kanyang buhay ay umikot na lang sa pagiging ina at asawa, at nakuntento na siya sa pagiging ganito kahit na kakulangan ang nadarama niya para sa sarili. May mga pangarap siyang ninais din niyang matupad, itinuring niya na lang na ang katuparan ng mga pangarap ng kanyang mga anak ay katuparan na niya rin.Ang panganay na si Jules, may liberal na pag-iisip. Naging isang komunista, di man matatawag na isang tunay na propesyon dito na niya natagpuan ang katuparan ng kanyang pangarap, pangarap ng isang makataong lipunan para sa anak nila ni Mara na s iRev at sa iba pang kabataan naghahangad ng mabuting kinabukasan. Sumunod ay si Gani, maagang nag-asawa?t nagka-anak ngunit mabilis din silang nagkahiwalay ni Evelyn. Siya?y nanirahan na sa Abroad kapiling ng kanyang bagong

pamilya. Ang pangatlo si Em, pinakamatalino sa magkakapatid naging isang magaling na manunulat sa isang lingguhang pahayagan na tumutuligsa sa Martial Law. Sumunod ang pinakamalambing na si Jason, ang kakulangan niya bilang estudyande ay matagumpay na napagtatakpan ng katangian niya bilang anak. Isang araw sa di-inaasahang pagkakataon, natagpuan ang kanyang bangkay sa isang basurahan, hubo?t hubad, labimpito ang saksak, tagos sa baga ang iba tuhog pati puso. May marka din ng itinaling alambre sa pulso, talop halos ang siko, tastas pati hita?t, tuhog, basag pati bayag. Malagim at malupit ang pagkamatay ni Jason, salvage dahil kung bakit at kung sino ang maygawa walang makapagsabi. Ang kaso ng pagkamatay ni Jason ay hindi na nagkamit ng hustisya. Ang bunsong si Bingo namulat sa mundong walang katahimikan at walang katiyakan, ngayo?y magtatapos na ng kolehiyo.Iba?t ? iba ang kinahinatnan ng buhay ng mga anak ni Amanda. Sa loob ng 27 taon ng pagiging asawa at ina, sa kanyang palagay hindi siya ganap na umunlad bilang tao. Nagsilbi na lang siyang bantay sa paghahanap at pagkatagpo ni Julian ng katuparan niya bilang tao, sa paglaki ng kanyang mga anak at pagtuklas ng kanilang kakayahan at kahalagahan. Si Julian naman ay naging manhid at parang walang pakialam sa kakulangan nadarama ng kanyang asawa, naging walang kibot sa mga problemang kinakaharap ng kanilang pamilya. Kaya minsan napag isip-isip ni Amanda na makipaghiwalay na dito, sa kauna-unahang pagkakataon nagawa niyang ipaalam kay Julian ang pagkukulang niya sa kanyang pamilya, lalo na kay Amanda. Pinigilan siya ni Julian at nangakong magbabago at kanya naming tinupad ang pangakong ?yon.Paulit-ulit na binabalikan ni Amanda ang masasayang alaala ng kabataan ng kanyang mga anak. Masarap ang maging ina habang maliliit pa ang mga anak mo, habang wala pa silang sinasaktan sa?yo kundi kalingkingan ng paa mo na natatapakan nila sa kasusunod at kapipilit magpakarga pero hintayin mo ang panahong kasintaas mo na siya, ?yong panahon ng pagkakaroon niya ng sariling isip at buhay, buhay na hiwalay na sa?yo, at matitikman mo sa kamay niya ang mapapait na kamatayan habang inihahanda mo ang kasal na hindi niya gusto. Habang nagpuputukan sa tapat ng kongreso sa isang pagkakataong hindi pa siya umuuwi. Habang binabasa mo ang balitang nasugatan siya sa isang sagupaan. Habang ibinibigay nila sa?yo ang selyadong kabang ng batang kailanma?y di mo malilimutan hinugot mula sa tiyan mo. Ito ang nadama ni Amanda nang pumunta sila sa burol ni Willy, kaibigan at kasamahan ni Jules sa NPA na napatay sa isang engkwentro.Naging mahirap para kay Amanda na tanggapin ang pagkamatay ni Jason at ang pagsali ni Jules sa NPA, hindi niya mapigilan ang sarili sa pagaalala sa kalagayan nito na minsan pa nga ay nagdadala ng mga kasamahang sugatan sa kanilang tahanan upang ipagamot sa ina. Maging ang pagkasira ng relasyon nila Gani at Evelyn. Ang pagkakamali at mga kabiguan ng kanyang mga anak ay nagagawa niyang isisi sa sarili, iniisip niya na marahil meron siyang pagkakamali sa pagpapalaki sa mga ito.Natamo niya ang kaganapan ng kanyang pagkatao sa pagtulong na kanyang ginagawa sa mga sugatang kasama na dinadala ni Jules. Pagtulong na bukal sa kanyang puso, tungkulin hindi naman iniatas sa kanya ninuman o isang obligasyon, na kahit gaano man kapanganib ay nagawa pa rin niyang gampanan.Tuloy pa rin ang laban tungo sa kalayaan, nakaalpas man tayo sa pagmamalupit ng diktador, tuloy pa rin ang laban na sinumulan pa ng ating mga ninuno at hindi ito matatapos hanggang may mga taong gahaman sa kapangyarihan. Marami pang buhay na handang ibuwis at marami pang tulad nila Jules at Mara na handang makipaglaban upang makamtan ang kalayaan ng ating bayan. Natutunan niyang pangibabawan, kahinaa?t kahirapa. Sa mga kamay ng kaaway o sa larangan man. Magiting siyang nanindigan. Musika:

Ang musikang ginamit sa pelikula ay nababagay lamang sa takbo ng pangyayari sa pelikula. Nakakatulong din ito upang lalong madama ng mga manonood ang emosyon na ipinapakita ng mga tauhang gumaganap sa kwento. Dahil ditto mas nagkaroon ng buhay ang pelikula atmas nadama ng mga manonood ang iba’t-ibang mga emosyong pinababatid ng mga nagtatanghal. Sinematograpi: Ang “Dekada 70” ay isang palabas na tunay na makabayan. Sinasalamin nito ang mga taong tumatahak sa kanilang mga landas na may gusting patunayan. Ang mga tao sa likod nito ay may kakayahang makapagpalabas ng isang buhay na larawan ng isang pamilyang dumanas ng mga problema. Sa mga kasuotan at mga gamit dahil ito ay naganap noong mga 1970 naipakita ang mga kasuotan at mga gamit na talagang pang 1970. Dahil sa mainam ang pagkakagawa ng pelikula, nagiging background na lamang ang mga makatotohanang props at setting, at parang nanonood at nakikinig na lamang tayo sa mga masalimuot na pangyayari sa buhay at madalas ay madrama o nakatutuwang mga usapan ng isang pangkaraniwang pamilya noong dekada sitenta. Nakakalimutan nating si Vilma Santos talaga si Amanda Bartolome, si Christopher de Leon talaga ang asawa niyang si Julian, at napapaniwala tayong isang mataas na pinuno ng NPA talaga si Jules, at hindi ito si Piolo Pascual. May isang eksena sa gitna ng pelikula na simple ngunit puno ng simbolismo. Sa gabi ng unang araw ng pag-alis ni Jules upang sumali na sa NPA at mamundok, makikita natin si Amanda at Julian na nakaupo sa veranda ng kanilang bahay. Pinag-uusapan nila ang ginawa ng kanilang anak. Nagsisimula ang eksena sa isang long shot, at mapapansin nating nasa ibabang bahagi ng screen ang isang mesang bubog kung saan nasasalamin ang baligtad na imahe ng mag-asawa. Ipinahihiwatig sa atin ng shot na ito na binabaligtad na ng mundo sa labas ang kanilang dati’s masayahin at tahimik na tahanan. Naibalik ng pelikula ang larawan ng dekada '70 sa mga eksena nitong nagpapakita ng mga demonstrasyon, protesta at rallies na tunay na nangyari noong panahon na iyon. Ang musika at tunog ay madalas na akma at nagpapaigting sa emosyong nais ipahatid ng pelikula. Pagkakasunod-sunod ng Pangyayari : Ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa pelikula ay tamang-tama lamang at ayos na ayos kasabay ng pagpapalabas ng pelikula. Sa ganitong paraan mas naeengganyo ang mha manonood na panoorin ang pelikula dahil sa magandang takbo ng mga pangyayari. Pagganap ng mga Artista: Napakagaling ng pagkakaganap ni Vilma Santos sa karakter ni Amanda , damang-dama ng manonood ang emosyon dahil sa napakagandang pagganap niya sa role na iyon. Sa parte naman ni Cristopher de Leon ay napakahusay din ng kaniyang pagkakaganap dito sa pelikula. Napakagaling lahat ng mga artistang gumanap sa pelikulang ito dahil sa napakagaling nilang pag arte at maayos na pagsasabuhay dito ay marami ang naengganyong panoorin ang pelikulang ito.

Tagpuan: Sa Highway Bahay ng mga Bartolome

Presinto Aral: