Hadis Sahih, Hasan dan Dhaif Disediakan oleh: ★ ★ ★ ★ ★ ★

Nurul Syahida Nur Hazirah Izzaty Ku Nur Hidayah Nur Aiman Nur Amirah Nur Nouha

Hadis Sahih

● Hadis sahih ialah hadis yang diriwayatkan oleh rangkaian perawi hadis yang adil dan thobid, bersambung sanad, tiada illah serta tiada syaz. ● Ulama’ telah menetapkan syarat-syarat yang wajib ada pada hadis sahih:

islam

tidak fasik

baligh

ADIL berakal

tidak melakukan perkara ghaib

tiada perubahan ingatan jika diriwayatkan melalui lisan

tiada perubahan tulisan jika diriwayatkan melalui tulisan

mampu menghafaz hadis serta memahami

suatu ketetapan pada seseorang perawi THOBID

mestilah teliti

mestilah dibandingkan dengan riwayat perawiperawi saqoh yang lain.

dhobid hafaz (ingatan)

dhobid kitab (tulisan)

Perawi hadis Perawi hadis ini mamapu ini mampu meriwayatka menjaga n hadistulisanhadis tulisan dan kepada catatan sesiapa dan hadis yang pada biladiterima bila masa dengan baik yang tanpa diperlukan berlaku serta kerosakan mengingati pada daripada tulisannya.

TIADA ILLAH PADA SANAD DAN MATAN

● Illah ialah sesuatu kecacatan atau kelemahan yang tersembunyi sdan tidak dapatdikesan dengan mudah. ● Contoh hadis sahih ialah: ‫حدثنا سفيان قال حدثني عن الزهري عن محمد بن جبير بن مطعم عن ابيه رضي الله عنه قال سمعت‬ ‫النبي ص يقرا في المغرب بالطور‬ Maksudnya: daripada Abdullah telah memberitahu kami, katanya: Malik telah menceritakan kepada kami daripada Ibnu Syahab, daripada Muhammad bin Jabir Ibnu Mat’am daripada ayahnya , katanya: aku pernah mendengar Rasullullah S.A.W. membaca surah At-Thur ketika sembahyang maghrib.

Bersambung Sanad setiap perawi yang meriwayatkan satu hadis telah menerima hadis tersebut daripada gurunya secara langsung yang bermula dari awal sanad (sahabat) sehinggalah kepada sanad yang terakhir (rawi yang terakhir menulis hadis) tanpa berlaku keciciran pada sanadnya.

sebaliknya periwayatnya yang melalui perantaraan perawi yang lain dikira sanad tidak bersambung

Tiada syaz tiada syaz pada sanad atau pada matan. Syaz ialah tiada percanggahan antara riwayat perawi yang thiqah dengan perawi yang lebih thiqah daripadanya.

Bahagian Hadis Sahih 1. Sahih lazatihi: ialah hadis yang diriwayatkan oleh rangkaian perawi hadis yang adil dan thobit , bersambung sanad, tiada illah serta syaz 2. Sahih lighairihi: ialah hadis hassan yang disokong oleh riwayat lain yang setaraf dengannya atau lebih kuat daripadanya. dinamakan sahih lighairihi kerana kesahihannya bukan disebabkan riwayatnya yang asal tetapi setelah mendapat sokongan riwayat yang lain. Contoh: ‫عن محمد بن عمرو عن ابي سلمة عن ابي هريرة قال قال رسول ال‬ ‫لول ان اشق على امتي لمرتهم بالسواك عند كل صلة‬ daripada muhammad bin amru daripada abu salamah daripada abu hurairah telah berkata: berkata rasullullah :kalau tidak kerana takut menyusahkan umatku nescaya aku perintahkan supaya mereka bersugi setiap kali hendak sembahyang

Hukum beramal dengan hadis sahih menjadi hujah dan dalil syarak.

kita tidak boleh mengingkari kerana ia memenuhi dan menepati kesemua ciri-ciri utama dan syarat sahih sesebuah hadis.

HADIS HASAN Hadis yang memenuhi syarat-syarat hadis sahih seperti:

Perawi yang adil.

Sanadnya bersambung .

Tiada syaz.

Tiada i’lah tetapi kurang dhabitnya.

BAHAGIAN HADIS HASAN Hadis Hasan telah dibahagikan kepada dua bahagian:

Hasan Lizatihi:

Pengertian sama seperti hadis hasan.

Hasan Lighairihi:

Sederhana dhaifnya, disokong oleh riwayat yang lebih kuat atau setaraf.

Hukum Beramal Dengan Hadis Hasan ➔ Boleh dijadikan hujah dan dalil syara’ kerana hadis jenis ini adalah makbul (diterima).

Hadis Dhaif ★ Suatu hadis yang tidak memenuhi satu atau lebih daripada syarat-syarat hadis makbul (diterima) iaitu hadis sahih dan hasan. ★ Contoh; Maksudnya: Daripada Yusof Bin Uthyah daripada Tsabit daripada Anas daripada Nabi Muhammad S.A.W bersabda; Makhluk itu keluarga Allah, dan mereka yang lebih kasih kepada Allah ialah yang lebih manfaat kepada keluarganya. ★ Menurut Imam An-Nawawi bahawa hadis ini adalah dhaif sekalipun maknanya sahih (betul) dan telah diriwayatkan oleh Abu Ya’li Al-Musolla dalam masnadnya dengan sanadnya sekali daripada Anas daripada Nabi Muhammad. Dalam sanad itu terdapat seorang yang bernama Hafs bin Sulaiman, ia orang yang lemah dan Yusof bin A’thiah juga terdiri daripada kalangan orang yang lemah.

Bahagian Hadis Dhaif; Ulama’ hadis telah membahagikan hadis Dhaif kepada dua bahagian;

★ Dhaif pada Sanad Terputus sanad sama ada sedikit atau banyak, sengaja atau tidak, dari awal sanad, pertengahan sanad atau akhir sanad. Juga disebabkan wujudnya i’lah yang menjejaskan hadis.

Sebab Kewujudan I’lah yang Menjejaskan Hadis Berlaku pertukaran ayat atau perkataan pada sanad atau matan

Hadis Manklub

Diriwayat melalui banyak riwayat yang sama kuat tetapi bercanggah di antara satu sama lain.

Hadis Muthorib

Petambahan unsur luar pada sanad dan matan.

Hadis Mudraj

Berlaku pertukaran kalimah kerana kesilapan membaca, menulis, mendengar, dan

Hadis Musahaf/Mu haraf

Disebabkan terputusnya sanad: Terputus dengan jelas: 1.Hadis Mua’laq:Hadis yang sanadnya terputus di peringkat permulaan disebabkan gugurnya seorang perawi atau lebih hingga ke akhir sanad. 2.Hadis Mua’dhol:Hadis yang gugur pada rangkaian sanadnya dua orang perawi ataupun lebih secara berturut-turut. 3.Hadis Mursal:Hadis yang sanad akhirnya terputus selepas tabi’in. 4.Hadis Munqothi’:Hadis yang terputus sanad dalam apa keadaan dan bentuk..

Terputus yang sembunyi: 1.Hadis Mursal Hofi: Hadis yang diriwayatkan oleh seseorang perawi daripadaseseorang perawi yang lain yang pernah dijumpainya dan hidup sezaman dengannya, penggunaan lafaz riwayat yang mengelirukan spt,(‘an) (qala) sedangkan ia tidak pernahmenerima riwayat tersebut, tetapi daripada perawi lain. 2. Hadis Mudallas: Hadis yang berlaku di dalam periwayatan jenayah “tadlis”

2. Daif pada matan Ianya adalah berdasarkan kepada sebab wujudnya i’lah yang menyebabkan terjejasnya sesuatu hadith. Contohnya adalah seperti berikut:

Hadith Maqlub

Berlaku pertukaran ayat atau perkataan pada sanad atau matan.

‫ورجل تصدق فاخفاها حتى ل تعلم يمينه ما تنفق‬ ‫ شماله‬matan yang sebenarnya ialah ‫حتى ل تعلم شماله ما تنفق يمينه‬

Hadith Mudthori b

Diriwayat melalui banyak riwayat yang sama kuat tetapi bercanggah antara satu sama lain.

Riwayat at-tarmizi ‫ان في المال لحقا‬ ‫ سوى الزكاة‬manakala riwayat ini majah ‫ليس في المال حق سوى الزكاة‬

Hadith almashaf

Hadith Mudraj

Hadith Mu’allal

Berlaku pertukaran kalimah kerana kesilapan membaca, menulis,mendengar dan sebagainya.

Matan Zaid bin Sabit ‫احتجر‬ ‫ رسول ال في المسجد‬ditukar kepada lafaz ‫ احتجم‬oleh ibn lahi’ah

Pertambahan unsur luar perawi pada sanad dan matan. Ianya berlaku pada permulaan atau pertengahan atau penghujung matan Hadith yang mengandungi i’lah tetapi tidak zahir.

Hadith yang diriwayatkan oleh perawi yang maqbul/ thiqah tetapi bercanggah dengan riwayat perawi-perawi yang lebih thiqah daripadanya. Contoh: Hadith riwayat Abdul Wahid bin Ziad daripada ala’masy daripada Abu Saleh daripada Abu Hurairah bahawa Rasulullah SAW bersabda, maksudnya: Apabila seseorang itu telah selesai sembahyang sunat fajar maka hendaklah dia tidur mengiring di atas lambung kanan.

Menurut al-Baihaqi, hadith ini dikatakan syaz pada matan kerana ramai perawi thiqah selain daripada Abdul Wahid bin Ziad meriwayatkan daripada perbuatan Rasulullah SAW bukan daripada sabda baginda, sedangkan perbuatan dan perkataan boleh membawa makna yang berbeza-beza.

Hukum beramal dengan hadith da’if Pada dasar Hadith da’if tidak boleh diamalkan tetapi ulama’ berpendapat untuk mengamalkannya mestilah memenuhi semua syarat-syarat berikut: Hadith itu berkaitan dengan fadhail a’mal(kelebihan-kelebihan amalan)

Ketika beramal dengan hadith da’if ini mestilah mengharapkan kesahihannya.

Mafhum hadith da’if ada pada nas2 syara’ yang sahih.

Faktor keda’ifan bersifat sederhana