αοθ ερωτησεισ ασκησεισ 2014 1e2b46

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας,

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας

1 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)


ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η : ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Ποιο είναι το αντικείμενο της Πολιτικής Οικονομίας 2. Η Έννοια της ανάγκης 3. Προϊόντα και οικονομικά αγαθά – διάκριση των οικονομικών αγαθών 4. Η έννοια τη αγοράς 5. Παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας 6. Καταμερισμός έργων 7. Το Χρήμα 8. Το Οικονομικό κύκλωμα 9. Η αβεβαιότητα στην οικονομική Ζωή και οι πληροφορίες ΕΝΟΤΗΤΑ 2η : Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1. Η συμπεριφορά του Καταναλωτή 2. Ο Νόμος της Ζήτησης, η ατομική καμπύλη Ζήτησης και η αγοραία καμπύλη ζήτησης 3. Η συνάρτηση Ζήτησης 4. Προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης. 5. Μεταβολή στη ζητούμενη ποσότητα και μεταβολή στην ζήτηση 6. Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή 7. Σημειακή ελαστικότητα και ελαστικότητα τόξου 8. Ελαστική και Ανελαστική ζήτηση, Ειδικές περιπτώσεις 9. Ελαστικότητα ζήτησης και συνολική δαπάνη των καταναλωτών 10. Εισοδηματική ελαστικότητα (ή ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή) ΕΝΟΤΗΤΑ 3η : Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ 1. Η Παραγωγή και τα χαρακτηριστικά της 2. Ο χρονικός ορίζοντας της επιχείρησης 3. Η συνάρτηση παραγωγής και το συνολικό προϊόν 4. Το μέσο και το οριακό προϊόν 5. Ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης 6. Η επίδραση της μεταβολής της τεχνολογίας στην παραγωγή 7. Το κόστος παραγωγής και καμπύλες κόστους στη βραχυχρόνια περίοδο 8. Το μέσο και το οριακό κόστος ΕΝΟΤΗΤΑ 4η : Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ 1. Η έννοια της Προσφορά, ο νόμος της προσφοράς και η ατομική καμπύλη προσφοράς 2. Η αγοραία καμπύλη προσφοράς 3. Η συνάρτηση προσφοράς και οι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς 4. Μεταβολή προσφερόμενης ποσότητας και μεταβολή προσφοράς 5. Η ελαστικότητα της προσφοράς, Ελαστική και ανελαστική προσφορά και η επίδραση του χρόνου στην προσφορά ΕΝΟΤΗΤΑ 5η : Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ 1. Η έννοια και η λειτουργία της Αγοράς 2. Η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας 3. Αλγεβρικός προσδιορισμός του σημείου ισορροπίας 4. Μεταβολές της τιμής και της ποσότητας ισορροπίας 5. Κρατική παρέμβαση στην αγορά και περίπτωση αγοράς αγαθού με τελείως ανελαστική προσφορά 2 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)


ΕΝΟΤΗΤΑ 1η : ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Σε ποια βασικά ερωτήματα καλείται να απαντήσει η οικονομική θεωρία; 2. Ποιες είναι οι ιδιότητες των αναγκών; Αναλύστε. 3. Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που συντελούν στον πολλαπλασιασμό και την εξέλιξη των αναγκών; 4. Σε τι διαφέρουν τα οικονομικά από τα ελεύθερα αγαθά. 5. Σε τι διαφέρουν α) τα καταναλωτά από τα διαρκή προϊόντα και β) τα καταναλωτικά από τα κεφαλαιουχικά προϊόντα; 6. Τι καλείται αγορά; Αναφέρετε παραδείγματα αγορών και περιγράψτε. 7. Τι εννοούμε με τον όρο «παραγωγική διαδικασία»; 8. Ποιοι είναι οι βασικοί συντελεστές παραγωγής; Αναλύστε. 9. Τι γνωρίζετε για ο ανθρώπινο κεφάλαιο; 10. Τι γνωρίζετε για τον παραγωγικό συντελεστή «επιχειρηματικότητα» που υποστηρίζουν κάποιοι οικονομολόγοι ότι υπάρχει; 11. Ποιο είναι το κύριο οικονομικό πρόβλημα. 12. ποιες είναι οι βασικές υποθέσεις στις οποίες στηρίζεται η Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων (Κ.Π.Δ.); 13. Τι δείχνει η Κ.Π.Δ.; 14. Τι είναι κόστος ευκαιρίας και τι σημαίνει; Αναφέρατε παραδείγματα και τον τύπο του Κόστοςυ Ευκαιρίας του Χ σε όρους του Υ. 15. Γιατί το Κ.Ε. ενός αγαθού είναι συνήθως αύξον; 16. Τι σημαίνει καταμερισμός έργων. Ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα; 17. Τι είναι το χρήμα. 18. Σχεδιάστε και περιγράψτε τις ροές στο οικονομικό κύκλωμα. 19. Ποια είναι τα δυο σημαντικά χαρακτηριστικά (σχόλια) στο οικονομικό κύκλωμα; 20. Τι συμβαίνει στην καμπύλη των παραγωγικών δυνατοτήτων μιας οικονομίας αν: α) μεταναστεύσει το 1/5 του πληθυσμού της χώρας. β) υπάρχει υπογεννητικότητα. γ) ανακαλυφθούν νέα κοιτάσματα πετρελαίου. δ) βελτιωθεί η τεχνολογία. ε) υπάρξει μεταναστευτικό ρεύμα προς τη συγκεκριμένη οικονομία. ε) μειωθεί η ανεργία; 21. Τι θα συμβεί στην καμπύλη των παραγωγικών δυνατοτήτων μιας οικονομίας όταν ένα μέρος των ανέργων μεταναστεύσουν σε μια άλλη χώρα. 22. Είναι δυνατό η Κ.Π.Δ. να μετατοπίζεται συνεχώς προς τα δεξιά; 23. Τι γνωρίζετε για την αβεβαιότητα στην οικονομική ζωή; 24. Ποιος ο ρόλος των πληροφοριών στο οικονομικό σύστημα;


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Ερωτήσεις κλειστού τύπου



28. Καταναλωτικά και καταναλωτά αγαθά είναι ταυτόσημες έννοιες. 29. Το αυτοκίνητο µιας επιχείρησης είναι κεφαλαιουχικό αγαθό. 30. Η βενζίνη είναι διαρκές αγαθό. 31. Το μαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό; 32. Η έννοια της αγοράς περιλαµβάνει και τα µέσα µε τα οποία µπορεί να πραγματοποιηθεί µια αγοραπωλησία. 33. Αν µια οικονομία παράγει σε ένα σημείο κάτω από την καμπύλη των παραγωγικών της δυνατοτήτων, τότε ορισμένοι ή όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές της υποαπασχολούνται. 34. Ο συνδυασµός που αντιστοιχεί σε ένα σηµείο πάνω από την καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων είναι ανέφικτος. 35. Ο καταµερισµός έργων δηµιουργεί µόνο προβλήµατα σε µια οικονοµία. 36. Οι ροές που εµφανίζονται στο οικ. κύκλωµα έχουν πάντοτε το ίδιο µέγεθος. 37. Η μετανάστευση ανέργων Ελλήνων σε άλλη χώρα αφήνει αμετάβλητη την ΚΠΔ. 38. Το κόστος ευκαιρίας είναι συνήθως αυξανόμενο, γεγονός το οποίο οφείλεται στο ότι οι συντελεστές παραγωγής δεν είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή όλων των αγαθών. 5 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)




9. Κεφαλαιουχικά αγαθά είναι α) όλα τα διαρκή αγαθά. β) όλα τα καταναλωτά αγαθά. γ) µόνο τα αγαθά που χρησιµοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία από την οποία παράγονται άλλα αγαθά δ) µόνο τα αγαθά που χρησιµοποιούνται για την άµεση ικανοποίηση των αναγκών του ανθρώπου. 10. Ποιο από τα παρακάτω είναι καταναλωτό αγαθό; α) Το ηλεκτρικό ρεύµα β) Το βιβλίο γ) Το τραπέζι δ) Το αυτοκίνητο 11. Η καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων δείχνει α) τον κεφαλαιουχικό εξοπλισµό µιας οικονοµίας. β) την ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών µιας οικονοµίας. γ) το βαθµό ανάπτυξης µιας οικονοµίας. δ) κανένα από τα παραπάνω. 12. Αν µια οικονοµία παράγει σε ένα σηµείο κάτω από την καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, σημαίνει: α) ότι η οικονοµία παράγει περισσότερα καταναλωτικά παρά κεφαλαιουχικά αγαθά. β) ότι η οικονοµία δεν παράγει αρκετά κεφαλαιουχικά αγαθά. γ) ότι η οικονοµία απασχολεί πλήρως όλους τους παραγωγικούς της συντελεστές. δ) κανένα από τα παραπάνω. 13. Ένα από τα πλεονεκτήµατα του καταµερισµού των έργων είναι ότι α) τα νοικοκυριά παράγουν µόνα τους σχεδόν όλα τα αγαθά που καταναλώνουν. β) η εργασία κάθε ατόµου είναι ανεξάρτητη από την εργασία των άλλων µελών της κοινωνίας. γ) κάθε άτοµο κάνει ταυτόχρονα πολλές δουλειές και δεν πλήττει. δ) κάθε άτοµο µπορεί να απασχοληθεί εκεί που µπορεί να αποδώσει περισσότερο. 14. Το βασικό οικονοµικό πρόβληµα κάθε χώρας είναι α) η ανεπαρκής εκπαίδευση των εργαζοµένων. β) η κακή οργάνωση των επιχειρήσεων. γ) η σχετική έλλειψη των παραγωγικών συντελεστών. δ) η ελλιπής ενηµέρωση των επιχειρήσεων για τις ανάγκες των καταναλωτών.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 15. Η μετανάστευση ανέργων Ελλήνων στο εξωτερικό θα οδηγήσει σε α) αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας β) μείωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας γ) δεν θα επηρεάσει τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας. δ) εξαρτάται από την τεχνολογία και από την ποιότητα του εργατικού δυναμικού 16. Αν το Κ.Ε.σε όλο το μήκος της ΚΠΔ είναι σταθερό και ίσο με 1 σε απόλυτη τιμή, οι παραγωγικοί συντελεστές της οικονομίας αυτής: α) είναι ακατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών β) είναι κατάλληλοι για την παραγωγή και των δυο αγαθών. γ) είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών 17. Η οικονομία παράγει στο συνδυασμό Α

Πόσες μονάδες του Ψ πρέπει να θυσιαστούν για να παραχθούν 4 επιπλέον μονάδες του Χ

α) 16 β) 54 γ) 6 δ) 12 Συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, τοποθετώντας όποιες λέξεις είναι κατάλληλες από αυτές που προηγούνται των προτάσεων. Να προσαρµόσετε τις λέξεις στην κατάλληλη πτώση, όπου χρειάζεται. 1. χρήµα, έδαφος, κεφάλαιο, προϊόν Ο συντελεστής ………………… περιλαµβάνει όλα τα ………………… που χρησιµοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία για την παραγωγή άλλων προϊόντων. 2. σύστηµα, άτοµο, αγαθό, πρόβληµα Το οικονοµικό ………………… κάθε κοινωνίας προέρχεται από τη διαφορά που υπάρχει µεταξύ του πλήθους των αναγκών που οι άνθρωποι επιδιώκουν να ικανοποιήσουν και του περιορισµένου όγκου των ………………… που υπάρχουν για την ικανοποίηση αυτών των αναγκών. 3. κύκλωµα, είδος, σύνολο, πλεόνασµα Ο όρος οικονοµικό ………………… χαρακτηρίζει το ………………… των σχέσεων που δηµιουργούνται µεταξύ των βασικών µονάδων ενός οικονοµικού συστήµατος. 4. άτοµο, κύκλωµα, αποτέλεσµα, αγαθό Κάθε οικονοµικό ………………… είναι ………………… παραγωγικής διαδικασίας στην οποία χρησιµοποιούνται οι συντελεστές της παραγωγής.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, ΕΝΟΤΗΤΑ 1η : ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 1. To κόστος ευκαιρίας κάθε πρόσθετης μονάδας του αγαθού Α σε όρους του αγαθού Β μεταξύ δύο παραγωγικών συνδυασμών υπολογίζεται από τον τύπο

ό .ί . . 

ά.ό . .ύ ά. . .ύ.

To κόστος ευκαιρίας κάθε πρόσθετης μονάδας του αγαθού B σε όρους του αγαθού A μεταξύ δύο παραγωγικών συνδυασμών υπολογίζεται από τον τύπο

ό .ί . .B 

ά.ό . .ύA ά. . .ύ.B

2. Οι διαφορές παίρνονται κατ' απόλυτη τιμή, (δηλαδή χωρίς το πρόσημο ) και αφορούν τις μεταβολές μεταξύ δύο (των ίδιων) παραγωγικών συνδυασμών για το αγαθό Α και για το αγαθό Β 3. Το κόστος ευκαιρίας κάθε πρόσθετης μονάδας του αγαθού Χ σε όρους του Ψ συμπίπτει με την απόλυτη τιμή συντελεστή διευθύνσεως της ευθείας που ορίζεται από τα δύο σημεία που αντιστοιχούν στους παραγωγικούς συνδυασμούς των Χ και Ψ 4. Η εξίσωση μίας ευθείας που περνά από δύο σημεία Α (Χ1,Ψ1) και Β(Χ2,Ψ2) δίδεται από τον τύπο X  X1   1  X 1  X 2 1   2

και ο συντελεστής διευθύνσεως της ευθείας δίνεται από τον τύπο 2  1  2  1 5. Η μεταβολή οποιασδήποτε από τις συνθήκες που θεωρήθηκαν σταθερές για την Κ.Π.Δ προκαλεί μεταβολή της καμπύλης.



6. Το σημείο τομής της ΚΠΔ με τον άξονα των Χ δείχνει την ποσότητα από Χ που παράγεται όταν όλοι ο παραγωγικοί συντελεστές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του Χ (και δεν παράγεται καθόλου Υ) , ενώ το σημείο τομής της ΚΠΔ με τον άξονα των Ψ δείχνει την ποσότητα από Ψ που παράγεται όταν όλοι ο παραγωγικοί συντελεστές χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του Ψ (και δεν παράγεται καθόλου Χ). 7. Η Κ.Π.Δ στρέφει τα κοίλα προς την αρχή των αξόνων όταν το κόστος ευκαιρίας είναι αυξανόμενο δηλαδή όταν για κάθε νέα μονάδα παραγωγής του αγαθού Χ χρειάζονται να θυσιαστούν όλο και περισσότερες μονάδες από το αγαθό Ψ και γραφικά αυτό απεικονίζεται στο σχήμα (α) Το κόστος ευκαιρίας είναι συνήθως αυξανόμενο διότι στον πρώτο παραγωγικό συνδυασμό επιλέγουμε τους καλύτερους συντελεστές παραγωγής να τους μετακινήσουμε από την παραγωγή του αγαθού Ψ ώστε να παραχθεί μια μονάδα από το αγαθό Χ. Για τους επόμενους συνδυασμούς, έχουν μείνει λιγότερο καλοί παραγωγικοί συντελεστές και έτσι 9 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, επιλέγομε όλο και περισσότερους για να παράγουμε μια μονάδα του αγαθού X και για αυτό έχουμε συνεχώς αυξανόμενο κόστος ευκαιρίας. 8. Η Κ.Π.Δ στρέφει το κυρτό στην αρχή των αξόνων όταν το κόστος ευκαιρίας είναι μειούμενο δηλαδή όταν για κάθε νέα μονάδα παραγωγής του αγαθού Χ χρειάζονται να θυσιαστούν όλο και λιγότερες μονάδες από το αγαθό Ψ και γραφικά αυτό απεικονίζεται στο σχήμα (β). 9. Η Κ.Π.Δ είναι ευθεία γραμμή όταν το κόστος ευκαιρίας είναι σταθερό δηλαδή όταν για κάθε νέα μονάδα παραγωγής του αγαθού Χ χρειάζονται να θυσιαστούν ίδιες μονάδες από το αγαθό Ψ για κάθε συνδυασμό και γραφικά αυτό απεικονίζεται στο σχήμα (γ). Αγαθό Ψ

Αγαθό Χ σχ ( α)

Αγαθό Ψ

Αγαθό Χ σχ ( β )

Αγαθό Ψ

Αγαθό Χ σχ ( γ )

10. Όταν η άσκηση δίνει τη συνάρτηση (αλγεβρική μορφή) της ΚΠΔ και έναν πίνακα με τις ποσότητες των αγαθών σε κάθε συνδυασμό, τότε για να κατασκευαστεί η ΚΠΔ κάνω αντικατάσταση των τιμών στη συνάρτηση και βρίσκω την καμπύλη 11. Όταν η άσκηση ζητά να βρεθεί το κόστος ευκαιρίας ενός αγαθού Ψ από ένα άλλο Χ, από το συνδυασμό αγαθών Α στο Β, τότε κάνουμε απλά την αντικατάσταση στο τύπο του κόστους ευκαιρίας: ΚΕΨ = ΔΧ/ΔΨ. 12. Όταν η άσκηση δίνει το κόστος ευκαιρίας ενός αγαθού Ψ από ένα άλλο Χ, από το συνδυασμό αγαθών Α στο Β, και ζητά να βρεθεί κάποια ποσότητα του Ψ ή του Χ (στο συνδυασμό Α ή τον Β) τότε αντικαθιστούμε στον τύπο του κόστους ευκαιρίας τα γνωστά στοιχεία και λύνουμε την εξίσωση που προκύπτει ως προς τον άγνωστο: ΚΕΨ = ΔΧ/ΔΨ  ΚΕΨ = Χ2-Χ1/Ψ2-Ψ1........... 13. Αν η άσκηση ζητά να αποφανθούμε για το αν ένας συνδυασμός ποσοτήτων αγαθών είναι εφικτός ή ανέφικτος θα πρέπει αυτόν να τον συγκρίνουμε με τους αντίστοιχους συνδυασμούς των σημείων της ΚΠΔ. Αν οι ζητούμενοι συνδυασμοί αντιστοιχούν σε ίδια ποσότητα από το ένα αγαθό και μικρότερη ή ίση από το άλλο τότε είναι εφικτοί, σε διαφορετική περίπτωση δεν είναι εφικτοί. 14. Αν η άσκηση ζητά να αποφανθούμε για το αν ένας συνδυασμός ποσοτήτων αγαθών είναι εφικτός ή ανέφικτος, ο οποίος δεν έχει κάποια ποσότητα αγαθού κοινή με κάποια από τις ποσότητες της ΚΠΔ του πίνακα που δίνονται, τότε θα πρέπει να κατατάξουμε την ποσότητα του ενός αγαθού και να βρούμε ανάμεσα σε ποιους συνδυασμούς αυτή αντιστοιχεί, και κατά συνέπεια σε τι κόστος ευκαιρίας. Στη συνέχεια, γνωρίζοντας το 10 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, κόστος ευκαιρίας και την ποσότητα του ενός αγαθού ποια ποσότητα από το άλλο αγαθό είναι ικανή η συγκεκριμένη οικονομία να παράγει. Αν η ποσότητα του αγαθού που θα βρούμε (δηλαδή η μέγιστη δυνατή που είναι δυνατό να παραχθεί) είναι μικρότερη από αυτή για την οποία ερωτούμαστε, τότε ο συνδυασμός για τον οποίο ερωτούμαστε είναι ανέφικτος. Αν είναι ίσος ή μεγαλύτερος τότε είναι εφικτός. 15. Σε περίπτωση που αναφέρεται αύξηση της ποσότητας των παραγωγικών συντελεστών ή βελτίωση της τεχνολογικής προόδου, τότε η ΚΠΔ μετατοπίζεται προς τα δεξιά, ενώ σε περίπτωση μείωσης μετατοπίζεται αριστερά. 16. Να θυμάσαι ότι το κόστος Ευκαιρίας του Χ σε όρους Ψ είναι αντίστροφο από το κόστος ευκαιρίας του Ψ σε όρους Χ. (δηλαδή αν το πρώτο είναι 2 τότε το δεύτερο είναι 1/2). 17. Αν μια τεχνολογική ανακάλυψη κάνει δυνατή την αύξηση του Ψ κατά π.χ. 20% τότε πάμε στην αρχική ποσότητα του Ψ και υπολογίζουμε τη νέα ως εξής: Ψ΄= Ψ + 0,20*Ψ  Ψ΄= 1,20Ψ. Ανάλογα σε περίπτωση μείωσης της παραγωγής του Ψ κατά 20% για κάποιους λόγους, έχουμε Ψ΄= Ψ - 0,20*Ψ  Ψ΄= 0,80Ψ. 18. Σε περίπτωση που η άσκηση αναφέρει ότι αυξάνονται οι εργαζόμενοι (οι οποίοι έχουν την ίδια εξειδίκευση με τους προηγούμενους), και ζητείται να βρεθεί η νέα ΚΠΔ, τότε διαιρούμε τη μέγιστη ποσότητα του Χ και του Ψ (την ποσότητα στην οποία τέμνει η ΚΠΔ τους άξονες Χ και Ψ αντίστοιχα) με τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούνταν πριν την αύξηση, έτσι ώστε να βρούμε πόσο παράγει ο κάθε απασχολούμενος από κάθε αγαθό. Στη συνέχεια πολλαπλασιάζουμε την ποσότητα κάθε αγαθού που παράγει κάθε εργαζόμενος με το νέο συνολικό αριθμό των εργαζομένων και βρίσκουμε τις νέες τομές της ΚΠΔ με τους άξονες. Αν η Προηγούμενη ΚΠΔ ήταν ευθεία μπορούμε να υπολογίσουμε τη νέα Ψ = α + βΧ, όπου β=ΔΨ/ΔΧ.



ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η



6. 7. 8. 9.

Να λυθεί η άσκηση 8 του σχολικού βιβλίου Να λυθεί η άσκηση 9 του σχολικού βιβλίου Να λυθεί η άσκηση 10 του σχολικού βιβλίου Δίδονται ο παρακάτω πίνακας με τους οι συνδυασμούς των παραγωγικών δυνατοτήτων και το κόστος ευκαιρίας των αγαθών Α και Β. 13 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, συνδυασμοί

αγαθό X

αγαθό Y

Α

60

0

Κόστος ευκαιρίας X 0,1

Β

ε

40

0,5 Γ

ζ

10

1 Δ

η

0

Ζητούνται: A. Να υπολογισθούν τα ε,ζ,η του πίνακα B. Να υπολογισθεί πόσα αγαθά Y θυσιάζονται για να παραχθούν 25 αγαθά X. 10. Από τον πιο κάτω πίνακα να κατασκευαστούν τα διαγράμματα των καμπυλών των παραγωγικών δυνατοτήτων μεταξύ των αγαθών Χ και Υ, Χ και Φ, Χ και Ψ, Χ και Ω. Να σχολιαστεί η κλίση των καμπυλών και να υπολογιστεί το κόστος ευκαιρίας του Χ σε όρους του άλλου αγαθού σε κάθε περίπτωση. Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Υ Αγαθό Φ Αγαθό Ψ Αγαθό Ω Α 50 0 0 0 0 Β 40 10 4 20 4 Γ 30 20 9 35 9 Δ 20 30 20 42 42 Ε 10 40 32 48 48 Ζ 0 50 50 50 50 11. Η Κ.Π.Δ των αγαθών X και Y δίνεται από την εξίσωση Y=20-4X. Ζητούνται: A. το κόστος ευκαιρίας του Χ σε όρους Υ και του Υ σε όρους Χ εάν το Χ παίρνει ακέραιες τιμές στο κλειστό διάστημα [0,5] B. Τι παρατηρείται για το κόστος ευκαιρίας του Χ και Υ; Γ. Οι συνδυασμοί των αγαθών Χ, Υ: (2,10) ,(3,20) είναι εφικτοί; 12. Μια οικονομία παράγει δύο αγαθά όπλα και ψωμί οι συνδυασμοί παραγωγής δίνονται από τον πίνακα: Συνδυασμοί Ψωμί Όπλα Α 0 50 Β 20 40 Γ 40 30 Δ 80 20 Ε 100 10 Ζ 140 0 Ζητούνται : Α. Το κόστος ευκαιρίας των όπλων σε όρους ψωμιού και του άρτου σε όρους όπλων. Β. Εάν η παραγωγή του ψωμιού αυξηθεί κατά 20% και των όπλων μειωθεί κατά 20% ποια τα νέα κόστη ευκαιρίας;


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 13. Μια οικονομία παράγει δύο αγαθά το Χ και Υ όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα Συνδυασμοί Χ Υ Α 0 200 Β 10 180 Γ 25 135 Δ 40 75 Ε 50 25 Ζ 52 10 Η 53 0 Ζητούνται: Α. Το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Χ σε όρους του Υ. Β. Ποιες ποσότητες από το Υ αγαθό πρέπει να θυσιαστούν ώστε η παραγωγή του Χ να αυξηθεί από 30 σε 48 αγαθά; Γ. Ποιες ποσότητες από το Χ αγαθό πρέπει να θυσιαστούν ώστε η παραγωγή του Υ να αυξηθεί από 30 σε 150 μονάδες; 14. Να συμπληρώσετε τον πίνακα και να σχολιάσετε τον συνδυασμό Η (Χ=90, Υ= 10)

15. Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας Συνδυασμός Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Α 0 ; Β

14

15

Γ

;

12

Δ

17

8

Ε

;

0

ΚΕ Χ

ΚΕ Ψ

5/14

;

;

2/3

;

;

8

;

16. Μια οικονομία απασχολεί πλήρως όλους τους παραγωγικούς της συντελεστές και με δεδομένη την τεχνολογία παράγει δύο αγαθά μηχανήματα και ψωμί. Απασχολεί δε 6 εργάτες. Κάθε εργάτης μπορεί να παράγει 2 μηχανήματα ή 10 κιλά ψωμί. Ζητείται: Α. Να σχεδιάσετε την ΚΠΔ. Β. Να υπολογίσετε το εναλλακτικό κόστος των μηχανημάτων σε όρους ψωμιού και του ψωμιού σε όρους μηχανημάτων.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 17. Να συμπληρωθεί ο ακόλουθος πίνακας και να εξηγηθεί ο τρόπος συμπλήρωσής του Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ ΚΕ Χ σε όρους Ψ ΚΕ Ψ σε όρους Χ Α 0 ; Β 60 ; 1 ; Γ 90 ; 5 ; Δ 120 0 10 ; 18. Έστω ότι μια οικονομία χρησιμοποιεί πλήρως τους παραγωγικούς της συντελεστές και μπορεί να παράγει τους συνδυασμούς ποσοτήτων Χ και Υ Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Υ Α 32 0 Β 30 5 Γ 29 7 Δ 26 10 Ε 18 15 Ζ 8 20 Η 0 22 Α. Να κατασκευαστεί η Κ.Π.Δ. Β. Τι θα συμβεί στην ΚΠΔ αν οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών αυξηθούν. Πως χαρακτηρίζεται η κατάσταση αυτή. Γ. Οι συνδυασμοί Κ (Χ=6 και Υ=20) και Λ (Χ=26 και Υ=16) μπορούν να παραχθούν και γιατί; Δ. Υπολογίστε το κόστος ευκαιρίας του Υ σε όρους του Χ. Τι παρατηρείτε με την εξέλιξη του ΚΕΥ; Αιτιολογήστε Ε. Υπολογίστε το κόστος ευκαιρίας του Χ σε όρους του Υ. Τι παρατηρείτε με την εξέλιξη του ΚΕΧ; Αιτιολογήστε. Ζ. Πόσες μονάδες του Χ θα πρέπει να θυσιαστούν ώστε να παραχθούν οι πρώτες 18 μονάδες του Υ; Η. Πόσες μονάδες του Υ θα θυσιαστούν ώστε να παραχθούν οι τελευταίες 10 μονάδες του Χ. 19. Να βρεθεί το κόστος ευκαιρίας του Φ σε όρους του Χ και το κόστος ευκαιρίας του Ψ σε όρους του Χ. Τι σχήμα θα έχουν οι καμπύλες των παραγωγικών δυνατοτήτων. Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Αγαθό Φ Α 700 0 0 Β 560 10 80 Γ 420 20 130 Δ 280 30 170 Ε 140 40 198 Ζ 0 50 208 20. Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω πίνακα, και στη συνέχεια να κατασκευαστούν οι ΚΠΔ και να σχολιασθεί η πορεία τους. Συνδυασμοί Χ Ψ Φ Α 50 0 0 Β 40 10 Γ 30 26 Δ 20 37 Ε 10 40 Ζ 0 50 Δίνονται τα εξής: - ΚΕ(Χ) σε όρους Ψ από το Γ στο Β και από το Δ στο Γ ίσο με τη μονάδα 16 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, - ΚΕ(Χ) σε όρους Φ από το Β στο Α ίσο με 1,4 - ΚΕ(Χ) σε όρους Φ από το Ε στο Δ ίσο με 0,7 - ΚΕ(Χ) σε όρους Φ από το Ζ στο Ε ίσο με 0,6 21. Να συμπληρωθεί ο ακόλουθος πίνακας και να εξηγηθεί ο τρόπος συμπλήρωσής του Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Κόστος ευκαιρίας Κόστος ευκαιρίας Χ σε όρους Ψ Ψ σε όρους Χ Α 0 ; Β 60 ; 1 ; Γ 90 ; 5 ; Δ 120 0 10 ; 22. Να συμπληρωθεί ο ακόλουθος πίνακας και να εξηγηθεί ο τρόπος συμπλήρωσής του Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Κόστος ευκαιρίας Κόστος ευκαιρίας Χ σε όρους Ψ Ψ σε όρους Χ Α 0 800 Β ; 600 ; 0.8 Γ 320 ; 2 ; Δ 380 ; ; ; Ε 400 0 5 ; 23. Να λυθεί η άσκηση 11 του σχολικού βιβλίου 24. Έστω ότι µια οικονοµία παράγει µόνο δύο αγαθά, Χ και Ψ, χρησιµοποιώντας όλους τους παραγωγικούς συντελεστές µε την υπάρχουσα τεχνολογία. Οι µέγιστοι συνδυασµοί ποσοτήτων του Χ και Ψ που είναι δυνατόν να παραχθούν δίνονται στον παρακάτω πίνακα: Συνδυασμοί Αγαθό Χ τόνοι ανά έτος Αγαθό Ψ τόνοι ανά έτος Α 0 40 Β 80 30 Γ 150 20 Δ 210 10 Ε 260 0 Α. Να κατασκευάσετε την καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων και να υπολογίσετε το κόστος ευκαιρίας του Χ σε όρους του Ψ και του Ψ σε όρους του Χ. Καθένας από τους συνδυασμούς Κ(Χ =80, Ψ=25) και Π(Χ=150, Ψ=25) βρίσκεται επί, δεξιά ή αριστερά της ΚΠΔ; Β. Εάν η ποσότητα του Χ είναι 94, να υπολογίσετε µε τη βοήθεια του κόστους ευκαιρίας τη µέγιστη ποσότητα του Ψ. Είναι ο συνδυασµός Μ (Χ = 101, Ψ = 27) εφικτός και γιατί; Γ. Υποθέστε ότι µια τεχνολογική ανακάλυψη κάνει εφικτή την αύξηση της παραγωγής του Ψ κατά 20%. Να κατασκευάσετε τη νέα καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων. 25. Έστω ότι μια οικονομία παράγει μόνο 2 αγαθά Χ και Ψ, χρησιμοποιώντας όλους τους ΠΣ με την υπάρχουσα τεχνολογία. Οι μέγιστοι συνδυασμοί Χ και Ψ δίνονται στον πίνακα Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Α 0 700 Β 50 600 Γ 100 400 Δ 150 0 17 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Α. να υπολογιστεί το ΚΕ του Χ σε όρους του Ψ για όλους τους συνδυσμούς. Β. να εξεταστεί με τη βοήθεια του ΚΕ, ποιος από τους πρακ΄τω συνδυασμούς βρίσκεται επί, δεξιά, και αριστερά της ΚΠΔ. I. (X=120, Ψ=230), II. (X=60, Ψ=560), ΙΙΙ. (Χ=100, Ψ=500). 26. Δίνεται ο πιο κάτω πίνακας με τους μέγιστους συνδυασμούς Παραγωγικών Δυνατοτήτων μιας οικονομίας που παράγει 2 αγαθά Χ και Ψ. Απασχολούνται όλοι οι Π.Σ. ορθολογικά και η τεχνολογία είναι δεδομένη. Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ ΚΕ Ψ σε όρους Χ Α 6000 0 Β ; 500 2 Γ 3000 1000 4 Δ 0 1500 ; Α. Αφού συμπληρωθεί ο πίνακας παρουσιάζοντας τους υπολογισμούς να αξιολογηθεί και Σχολιαστεί το εναλλακτικό κόστος του Χ σε όρους Ψ ως αυξανόμενο, μειούμενο ή σταθερό. Β. Πόσες μονάδες θα πρέπει να θυσιαστούν από το Ψ για να παραχθούν οι 2000 τελευταίες μονάδες του Χ. 27. Δίνεται ο πιο κάτω πίνακας με τους μέγιστους συνδυασμούς Παραγωγικών Δυνατοτήτων μιας οικονομίας που παράγει 2 αγαθά Χ και Ψ. Απασχολούνται όλοι οι Π.Σ. ορθολογικά και η τεχνολογία είναι δεδομένη. Συνδυασμοί Αγαθό Χ Αγαθό Ψ Α 10000 0 Β 9000 2000 Γ 5000 4000 Δ 0 6000 Α. Αφού υπολογίσετε να χαρακτηρίσετε και σχολιάσετε το εναλλακτικό κόστος του Χ σε όρους το Ψ ως αυξανόμενο, μειούμενο ή σταθερό. Β. Να υπολογίσετε τις μονάδες που θα πρέπει να θυσιαστούν από το Χ για να παραχθούν οι 3200 τελευταίες μονάδες του Ψ. Γ. Έστω ότι παράγονται 5000 μονάδες του Χ, πόσες μονάδες του Ψ πρέπει να θυσιαστούν για να αυξηθεί η παραγωγή του Χ κατά 4100 μονάδες. 28. Μια οικονομία παράγει 2 αγαθά Χ και Ψ και απασχολεί πλήρως 5 εργάτες με την ίδια εξειδίκευση. Οι παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας εκφράζονται από τις σχέσεις: 1 εργάτης μπορεί να παράγει είτε 15 Χ είτε 10 Ψ. 2 εργάτες μπορούν να παράγουν είτε 25 Χ είτε 18 Ψ. 3 εργάτες μπορούν να παράγουν είτε 32 Χ είτε 24 Ψ. 4 εργάτες μπορούν να παράγουν είτε 35 Χ είτε 27 Ψ. 5 εργάτες μπορούν να παράγουν είτε 36 Χ είτε 28 Ψ. Α. Να κατασκευαστεί η ΚΠΔ της οικονομίας Β. Να αιτιολογηθεί η εξέλιξη του ΚΕ. 29. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα παραγωγικών δυνατοτήτων μιας υποθετικής οικονομίας η οποία, με δεδομένη τεχνολογία, παράγει μόνο τα αγαθά Χ, Ψ, χρησιμοποιώντας αποδοτικά όλους τους παραγωγικούς συντελεστές της.



Α. Κάνοντας τους κατάλληλους υπολογισμούς στο τετράδιό σας, να συμπληρώσετε τα πέντε κενά του πίνακα στα οποία υπάρχουν ερωτηματικά. Β. Να εξετάσετε υπολογιστικά, με τη βοήθεια του κόστους ευκαιρίας, ποιος από τους παρακάτω συνδυασμούς βρίσκεται επί, ποιος δεξιά και ποιος αριστερά της καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων. α) Κ(Χ=60, Ψ=180), β) Λ(Χ=110, Ψ=50) και γ) Μ(Χ=15, Ψ=265) Γ. Να υπολογίσετε πόσες μονάδες από το αγαθό Ψ θα θυσιαστούν προκειμένου να παραχθούν οι πρώτες 100 μονάδες του αγαθού Χ. Δ. Να χαρακτηρίσετε τον συνδυασμό που αντιστοιχεί σε 50 μονάδες του αγαθού Χ και 160 μονάδες του αγαθού Ψ. Τι συμβαίνει στην οικονομία, όταν παράγεται αυτός ο συνδυασμός; 30. Μια οικονομία που παράγει 2 αγαθά Χ και Ψ με τα δεδομένα του πίνακα. Εργαζόμενοι Μονάδες Χ ή μονάδες Υ 1 60 ή 40 2 100 ή 60 3 120 ή 70 4 130 ή 180 Α. Να κατασκευαστεί η ΚΠΔ της οικονομίας και να υπολογιστεί το κόστος ευκαιρίας του Χ και του Υ. Να σχολιαστεί το σχήμα της. Β. Να υπολογιστεί αν ο συνδυασμός (Χ=80, Υ=67) είναι εφικτός Γ. Να υπολογιστεί το ΚΕΧ αν η παραγωγή του Χ αυξηθεί από 90 σε 110 μονάδες.



ΕΝΟΤΗΤΑ 2η – Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Τι είναι η χρησιμότητα ενός αγαθού για έναν καταναλωτή και ποιοι παράγοντες περιορίζουν την μεγιστοποίηση αυτή; 2. Τι σηµαίνει «ορθολογικός καταναλωτής» και πότε αυτός βρίσκεται σε ισορροπία; 3. Διατυπώστε και Εξηγήστε το νόμο της ζήτησης. 4. Τι είναι η καµπύλη ζήτησης; Σε τι διαφέρει η ατοµική από την αγοραία καµπύλη ζήτησης; 5. Ποιοι είναι οι βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης; 6. Ποιοι παράγοντες δεχόµαστε ότι παραµένουν σταθεροί όταν µελετάµε τις µεταβολές στις ζητούµενες ποσότητες ενός αγαθού καθώς µεταβάλλεται η τιµή του; 7. Τι είναι υποκατάστατα και τι συμπληρωματικα αγαθά; Πως μεταβολές στην τιμή της μιας κατηγορίας επηρεάζουν την ζήτηση της άλλης; 8. Τι είναι ελαστικότητα ζήτησης; Τι δείχνει και που χρησιμεύει; 9. Δώστε τον τύπο της σημειακής και της τοξοειδής ελαστικότητας ζήτησης. 10. Πότε η ζήτηση χαρακτηρίζεται ελαστική και πότε ανελαστική; 11. Τι είναι εισοδηµατική ελαστικότητα; 12. Τι είναι κανονικό και τι κατώτερο αγαθό, σύμφωνα με τις τιμές της εισοδηματικής ελαστικότητας; 13. Περιγράψτε µε τη βοήθεια διαγράµµατος τη διαφορά µεταξύ της µεταβολής της ζητούµενης ποσότητας και της µεταβολής της ζήτησης. 14. Δείξτε διαγραµµατικά πώς η αύξηση της τιµής του µοσχαρίσιου κρέατος επηρεάζει τη ζήτηση του χοιρινού κρέατος. 15. Ποια από τα παρακάτω αγαθά είναι υποκατάστατα; Δικαιολογήστε την απάντησή σας α) Το ψυγείο και το ηλεκτρικό ρεύµα β) Η φούστα και η µπλούζα γ) Το µήλο και το πορτοκάλι δ) Όλα τα παραπάνω 16. Μια αύξηση της τιµής του καφέ, θα επιφέρει: Δικαιολογήστε την απάντησή σας. α) αύξηση στη ζητούµενη ποσότητα της ζάχαρης. β) µείωση στη ζήτηση της ζάχαρης. γ) µείωση στη ζήτηση του καφέ. δ) αύξηση στη ζητούµενη ποσότητα του καφέ. 17. Πως επηρεάζουν τη ζήτηση οι προσδοκίες και οι προβλέξεις των καταναλωτών σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη: α) των τιμών και β) του εισοδήματός τους Ερωτήσεις κλειστού τύπου Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λανθασµένη καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις, περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο γράµµα Σ ή Λ. 1. Η επιδίωξη της μέγιστης χρησιμότητας αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών 2. Κάθε φορά που µεταβάλλεται η τιµή ενός αγαθού, µεταβάλλεται και η ζήτησή του. 3. Όταν αυξάνεται η τιµή ενός αγαθού, η ζήτησή του µειώνεται. 4. Αν δυο αγαθά είναι υποκατάστατα και µειωθεί η τιµή του ενός, τότε θα αυξηθεί η ζήτηση του άλλου. 5. Αν δυο αγαθά είναι συµπληρωµατικά και αυξηθεί η ζήτηση του ενός, τότε θα µειωθεί η ζήτηση του άλλου. 6. Όταν |ΕD| < 1, η ζήτηση είναι ελαστική. 7. Αν η ζήτηση είναι ελαστική και µειωθεί η τιµή, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών θα αυξηθεί. 8. Αν η ζήτηση είναι ανελαστική και µειωθεί η τιµή, η συνολική δαπάνη των καταναλωτών θα µειωθεί. 20 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 9. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδημα αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών. 10. Η ζήτηση ενός αγαθού μεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση με την μεταβολή της τιμής του υποκατάστατου αγαθού. 11. Αύξηση του εισοδήματος οδηγεί σε μείωση της ζήτησης του κατώτερου αγαθού. 12. Αν η καμπύλη ζήτησης είναι ευθεία και τέμνει τον άξονα των τιμών και των ποσοτήτων, τότε η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι σταθερή κατά μήκος της καμπύλης ζήτησης. 13. Αν ΕD=-2, και αυξηθεί η τιμή του αγαθού, τότε μειώνεται η συνολική δαπάνη τωνκαταναλωτών. 14. Αν για ένα αγαθό παρατηρείται ταυτόχρονα μείωση της τιμής και αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών, οι επιδράσεις αυτών των 2 μεταβολών αφήνουν την τελική ζητούμενη ποσότητα ίδια με την αρχική. Σε αυτή την περίπτωση το αγαθό είναι κανονικό. 15. Η εισοδηματική ελαστικότητα των κατώτερων αγαθών είναι θετική. Επιλέξετε τη σωστή απάντηση. 1. Η γραφική παράσταση της συνάρτησης της ζήτησης που έχει τον τύπο: QD = α + βΡ α) είναι ευθεία γραµµή. β) είναι καµπύλη. γ) είναι ισοσκελής υπερβολή. δ) θα µπορούσε να είναι οτιδήποτε από τα παραπάνω. 2. Ποια από τα παρακάτω αγαθά είναι συµπληρωµατικά; α) Το κρασί και η µπύρα β) Τα σπίρτα και ο αναπτήρας γ) Το βούτυρο και η µαργαρίνη δ) Η φωτογραφική µηχανή και το φιλµ 3. Αν τα αγαθά Χ και Ψ είναι υποκατάστατα, µια αύξηση της τιµής του Χ, θα επιφέρει α) µείωση στη ζήτηση του Χ. β) αύξηση στη ζήτηση του Ψ. γ) αύξηση στη ζητούµενη ποσότητα του Χ και µείωση στη ζητούµενη ποσότητα του Ψ. δ) κανένα από τα παραπάνω. 4. Τα αγαθά των οποίων η ζήτηση µειώνεται όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, ονοµάζονται α) κανονικά αγαθά. β) κατώτερα αγαθά. γ) συµπληρωµατικά αγαθά. δ) υποκατάστατα αγαθά. 5. Η ζήτηση ενός κατώτερου αγαθού αυξάνεται όταν α) αυξάνεται η τιμή του β) μειώνεται η τιμή του γ) αυξάνεται το εισόδημα των καταναλωτών δ) μειώνεται το εισόδημα των καταναλωτών ε) μειώνεται η τιμή ενός υπακατάστατου







Συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, τοποθετώντας όποιες λέξεις είναι κατάλληλες από αυτές που προηγούνται των προτάσεων. Να προσαρµόσετε τις λέξεις, αν χρειάζεται, στην κατάλληλη πτώση. 1. παραγωγή, αγορά, χρησιµότητα, συµπεριφορά Η επιδίωξη της µέγιστης ………………… αποτελεί το βασικό χαρακτηριστικό της ………………… του καταναλωτή στη ζήτηση αγαθών. 2. διάρκεια, ένταση, ικανοποίηση, παραγωγή Όσο αυξάνεται η ποσότητα ενός συγκεκριµένου αγαθού που χρησιµοποιείται για την ικανοποίηση µιας ανάγκης, τόσο η ………………… αυτής της ανάγκης µειώνεται, ώσπου επέρχεται πλήρης ………………… ή κορεσµός. 3. προσφορά, παραγωγή, ελαστικότητα, ποιότητα, τιµή, ζήτηση Η ποσοστιαία µεταβολή της ζητούµενης ποσότητας ως προς την ποσοστιαία µεταβολή της τιµής ονοµάζεται ………………… ………………… ως προς την ………………… . 4. ποσότητα, ελαστικότητα, τιµή, προσφορά Όταν η καµπύλη ζήτησης είναι ισοσκελής υπερβολή, τότε σε όλο το µήκος της καµπύλης η ………………… της ζήτησης είναι σε απόλυτη ………………… ίση µε τη µονάδα. 5. πραγµατική, αρνητική, θετική, εισοδηµατική Η ……………… ελαστικότητα των κανονικών αγαθών είναι …………… . 24 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)


ENOTHTA 2η: Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 1. Η καμπύλη ζήτησης έχει πάντα αρνητική κλίση. Η γραμμική συνάρτηση ζήτησης έχει την γενική μορφή της QD = αΖ + βΖΡ όπου QZ = ζητούμενη ποσότητα , P = τιμή ζήτησης με α >0 και β<0 2. Εάν η καμπύλη ζήτησης είναι ευθεία και γνωρίζουμε δύο σημεία της τα: Α (Q1,P2) και Q  Q1 P  P1  Q1  Q2 P1  P2 B (Q2 , P2 ) τότε η εξίσωση της δίνεται από τον παρακάτω τύπο

3. Η ελαστικότητα ζήτησης μεταξύ δύο συνδυασμών υπολογίζεται με τους τύπους E

ί .ή.ό ί .ή.ή

P2  P1 Q1 ED  2 * Q  Q1 P1

4. Το πρόσημο στην ελαστικότητα ζήτησης είναι πάντα αρνητικό και δείχνει την αντίστροφη σχέση τιμής και ζητούμενης ποσότητας 5. Η εισοδηματική ελαστικότητα μπορεί να έχει αρνητικό πρόσημο (κατώτερα αγαθά) και θετικό πρόσημο (κανονικά αγαθά). Η εισοδηματική ελαστικότητα υπολογίζεται από τον παρακάτω τύπο . Q 2Q1 Y1 Y 2Y 1 Q1 Με Υ1= αρχικό εισόδημα και Υ2 = τελικό εισόδημα

E

*

6. Η τοξοειδής ελαστικότητα ζήτησης είναι πάντα αρνητική και υπολογίζεται από τον τύπο

E

Q 2Q1 P 2 P1

* QP11QP 22

7. Συνολική δαπάνη είναι το γινόμενο της ζητούμενης ποσότητας επί την τιμή 8. Σχέση συνολικής δαπάνης και ελαστικότητας ζήτησης Αν ΕD> 1 και η τιμή αυξηθεί τότε η συνολική δαπάνη μειώνετε Αν ΕD> 1 και η τιμή μειωθεί τότε η συνολική δαπάνη αυξάνεται Αν ΕD< 1 και η τιμή αυξηθεί τότε η συνολική δαπάνη αυξάνεται Αν ΕD< 1 και η τιμή μειωθεί τότε η συνολική δαπάνη μειώνετε 9. Στην γραφική παράσταση της καμπύλης ζήτησης η ποσότητα εμφανίζεται στον άξονα Χ¨Χ και η τιμή στον Ψ¨Ψ


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 2η 1. Να απαντηθούν οι ερωτήσεις 1 – 5 του σχολικού βιβλίου 2. Δίνεται ο πίνακας ζήτησης ενός αγαθού Ρ Q 100 10000 80 12000 60 14000 30 16000 Α. να γίνει το διάγραμμα της κ. Ζήτησης Β να υπολογιστεί η ελαστικότητα ζήτησης όταν η τιμή αυξηθεί από 80 σε 100 και να χαρακτηριστεί η ζήτηση με βάση το αποτέλεσμα της ελαστικότητας Γ να υπολογιστεί η ελαστικότητα ζήτησης όταν η τιμή μειωθεί από 60 σε 30 και να χαρακτηριστεί η ζήτηση με βάση το αποτέλεσμα της ελαστικότητας. 3. Αν η τιμή της πατάτας είναι 60 χ.μ. και η ζητούμενη ποσότητα είναι 1400 κιλά, και η ελαστικότητα ζήτησης –0,4, πόση θα είναι η ζητούμενη ποσότητα πατάτας όταν η τιμή αυξηθεί σε στις 100 δρχ. 4. Αν η ελαστικότητα ζήτησης ενός αγαθού είναι –0,8 και η τιμή του μειωθεί κατά 30% πόσο θα είναι το ποσοστό αύξησης της ζητούμενης ποσότητας. 5. Ένα αγαθό Α έχει ελαστικότητα Ζήτησης ΕD = -0,15 και η τιμή του αυξάνεται κατά 22%. Ποια είναι η μεταβολή στη Ζητούμενη ποσότητα; 6. Η ελαστικότητα ζήτησης του αγαθού Β είναι ΕD= -1,75. Στην τιμή των 120 Ευρώ ζητούνται 800 κιλά από το αγαθό. Σε ποια τιμή θα πετύχουμε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας κατά 15%. 7. Εάν το έτος 2009 η εξίσωση Ζήτησης ήταν QD =220 - 22Ρ και ήταν αυξημένη κατά 10% από τη ζήτηση του 2008. Ζητούνται: Α. Ποια η εξίσωση ζήτησης του έτους 1998 Β. Στην τιμή των 3 Ευρώ ποια η ζητούμενη ποσότητα από το προϊόν τα δύο έτη. 8. Να λυθεί η άσκηση 6 του σχολικού βιβλίου. 9. Όταν η τιμή του αγαθού Χ είναι 200 Ευρώ τότε η ζητούμενη ποσότητα είναι 300 Εάν η τιμή αυξηθεί κατά 25% η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό γίνεται 62.500 Ευρώ. Ζητούνται: Α. να υπολογισθεί η ελαστικότητα ζήτησης του αγαθού Β. εάν η επιχείρηση θέλει να αυξήσει τα έσοδα της ποια τιμολογιακή πολιτική πρέπει να ακολουθήσει; 10. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας τιμή Ρ ζητούμενη ποσότητα Q 30 20 50 10 60 10 20 30 40 15 30 10

Εισόδημα Y 20.000 20.000 10.000 20.000 10.000 30.000


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Ζητούνται: Α. Να υπολογισθούν οι ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή Β. Να υπολογισθούν οι ελαστικότητας ζήτησης ως προς το εισόδημα Γ. Να παρασταθούν γραφικά οι καμπύλες ζήτησης ως προς την τιμή και ως προς το εισόδημα 11.

12. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας για το αγαθό Α. Να παρασταθούν γραφικά οι καμπύλες ζήτησης ως προς την τιμή. Τιμή Ρ Ζητούμενη ποσότης εισόδημα Q Α 50 20 10.000 Β 50 50 30.000 Γ 60 10 10.000 Δ 60 40 30.000 Ε 40 25 10.000 Ζ 30 10 40.000 Η 40 8 40.000 13. Η συνολική ζήτηση για τα αγαθά Α και Β σε δύο διαδοχικά έτη ήταν: Για το αγαθό Α είναι 25.000 και 30.000 μονάδες αντίστοιχα. Για το αγαθό Β 10.000 και 8.000 μονάδες αντίστοιχα. Αν το εισόδημα από το ένα έτος στο άλλο αυξήθηκε κατά 10%, να υπολογιστεί η εισοδηματική ελαστικότητα των αγαθών. 14. Να λυθεί η άσκηση 7 του σχολικού βιβλίου. 15. Να λυθεί η άσκηση 8 του σχολικού βιβλίου. 16. Να λυθεί η άσκηση 9 του σχολικού βιβλίου. 17. Να λυθεί η άσκηση 10 του σχολικού βιβλίου. 18. Η ελαστικότητα ζήτησης ενός αγαθού είναι ΕD = -3,2 όταν η τιμή είναι 150 ζητούνται 200 μονάδες από το αγαθό. Εάν η τιμή του αγαθού μειωθεί κατά 10 %. Ζητούνται: Α. ποια θα είναι η ζητούμενη ποσότητα από το αγαθό στην νέα τιμή; Β. να υπολογισθεί και η τοξοειδής ελαστικότητα του αγαθού . 19. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας τιμής και ποσότητας που δείχνει την ζήτηση ενός αγαθού στις διάφορες τιμές 27 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Τιμή Ρ 10 20 40 80 100 Ποσότητα Q 120 80 70 50 40 Ζητούνται: Α. Να υπολογισθεί η ελαστικότητα ζήτησης όταν η τιμή του αγαθού μεταβάλλεται από 20 σε 40 Ευρώ και από 100 σε 40 Ευρώ Β. Να υπολογισθεί η συνολική δαπάνη σε κάθε περίπτωση. 20.

21.

22.

23. Δίδεται ο παρακάτω πίνακας ζήτησης ενός αγαθού Χ. Τιμή Ζητούμενη ΣΔ ΕDx Py Eισόδημα Ey Ρ ποσότητα Q 10 800 -0,25 15 1000 Α 20 15 1000 Β 20 70 20 1000 Γ 30 70 20 1500 2 Δ 30 20 1800 Ε Α. Να συμπληρωθούν τα κενά (-). Β. Να βρεθεί η συνάρτηση ζήτησης του αγαθού x αν γνωρίζετε ότι είναι γραμμική. Γ. Ποια σχέση έχουν τα αγαθά x και y μεταξύ τους και γιατί; Δ. Γιατί μεταξύ των σημείων Γ και Δ, ενώ η τιμή του αγαθού x αυξάνεται, η ζητούμενη ποσότητα του x παραμένει σταθερή; Ε. Να βρεθεί και να αιτιολογηθεί η μεταβολή της ΣΔ του x, όταν η τιμή του x αυξάνεται από 10 σε 20 χρηματικές μονάδες. 28 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 24. Τα ακόλουθα στοιχεία προκύπτουν από μελέτη του Υπουργείου Οικονομικών για το αγαθό Χ στο σύνολο της επικράτειας της χώρας Συνδυασμοί Α Β Γ

Τιμή (P) 5 5 6

Συνολική Δαπάνη (ΣΔ) 200 500 216

Εισόδημα (Υ) 800 1600 800

Α. Να υπολογίσετε την ελαστικότητα ζήτησης του αγαθού ως προς την τιμή (ΕD) όταν η τιμή αυξάνεται από 5 σε 6 χρηματικές μονάδες, και να χαρακτηρίσετε τη ζήτηση του αγαθού με βάση την τιμή της ελαστικότητας. Β. Να δικαιολογήσετε τη μεταβολή στη Συνολική Δαπάνη (ΣΔ) των καταναλωτών, όταν η τιμή του αγαθού αυξάνεται από 5 σε 6 χρηματικές μονάδες [ceteris paribus]. Γ. Να υπολογίσετε την εισοδηματική ελαστικότητα (EY), όταν το εισόδημα των καταναλωτών μειώνεται από 1600 χρηματικές μονάδες σε 800 χρηματικές μονάδες, και να χαρακτηρίσετε το αγαθό με βάση την τιμή της εισοδηματικής ελαστικότητας. Δ. Να προσδιοριστεί η γραμμική συνάρτηση ζήτησης του αγαθού, όταν το εισόδημα είναι 800 χρηματικές μονάδες.



ΕΝΟΤΗΤΑ 3η Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Τι εννοούµε µε τον όρο παραγωγή; 2. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία της παραγωγικής διαδικασίας; 3. Τι είναι βραχυχρόνια και τι µακροχρόνια περίοδος παραγωγής; Από τι προσδιορίζονται; 4. Τι εκφράζει η συνάρτηση παραγωγής; Αναλύστε τις παραμέτρους της. 5. Τι είναι συνολικό προϊόν; 6. Τι είναι µέσο και τι οριακό προϊόν; 7. Τι δηλώνει ο νόµος της φθίνουσας απόδοσης; Γιατί ισχύει μόνο στη βραχυχρόνια περίοδο. 8. Περιγράψτε τη διαγραμματική σχέση των καμπυλών συνολικού, μέσου και οριακού προϊόντος. 9. Τι είναι µέσο σταθερό, µέσο μεταβλητό και µέσο συνολικό κόστος; 10. Τι είναι οριακό κόστος; 11. Περιγράψτε και αιτιολογήστε το σχήμα των καμπυλών AFC, AVC, ATC, MC 12. Να εξηγήσετε γιατί μπορούμε να υπολογίσουμε το οριακό κόστος με βάση είτε το μεταβλητό είτε το συνολικό κόστος. Ερωτήσεις κλειστού τύπου Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λανθασµένη καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις, περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο γράµµα Σ ή Λ. 1. Η οικονοµική επιστήµη διακρίνει δύο περιόδους παραγωγής, τη βραχυχρόνια και τη μακροχρόνια. 2. Οι έννοιες της βραχυχρόνιας και της μακροχρόνιας περιόδου δεν αντιστοιχούν σε κ άποια συγκεκριμένη ημερολογιακή περίοδο. 3. Στη µακροχρόνια περίοδο παραγωγής, η επιχείρηση δεν έχει τη δυνατότητα ναμεταβάλλει τις ποσότητες όλων των παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιεί. 4. Όταν το οριακό προϊόν γίνεται µηδέν, το συνολικό προϊόν αποκτά τη µέγιστη τιµή του. 5. Ο νόµος της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης ισχύει µόνο στη µακροχρόνια περίοδο που η τεχνολογία µεταβάλλεται. 6. Ο νόµος της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης προϋποθέτει ότι ένας τουλάχιστον συντελεστής παραγωγής είναι σταθερός. 7. Σύμφωνα με το νόμο της φθίνουσας απόδοσης στη συνάρτηση παραγωγής πρώτα εκδηλώνεται μείωση του μέσου και μετά μείωση του οριακού προϊόντος. 8. Οι δαπάνες που καταβάλλονται για τους μεταβλητούς συντελεστές αποτελούν το σταθερό κόστος της. 9. Το άθροισμα των οριακών προϊόντων σε κάθε επίπεδο απασχόλησης μας δίνει το συνολικό προϊόν. 10. Το οριακό κόστος δείχνει το ρυθμό µε τον οποίο μεταβάλλεται το συνολικό κόστος, όταν μεταβάλλεται η παραγωγή κατά µία μονάδα. 11. Το μέσο σταθερό κόστος παραμένει σταθερό όταν μεταβάλλεται η παραγωγή. 12. Το οριακό κόστος είναι η διαφορά του μέσου μεταβλητού κόστους μιας μονάδας από το μέσο μεταβλητό κόστος της επόμενης μονάδας. 13. Οι μεταβολές του μέσου προϊόντος είναι μικρότερες από αυτές του οριακού. 14. Όταν το οριακό προϊόν μειώνεται, αρχίζει συγχρόνως να μειώνεται και το συνολικό προϊόν.





9. Το οριακό προϊόν της εργασίας είναι α) η μεταβολή που επέρχεται στο µέσο προϊόν εξαιτίας της παρουσίας του επιπλέον εργάτη. β) η μεταβολή που επέρχεται στο συνολικό προϊόν εξαιτίας της προσθήκης κάθε φορά στην παραγωγή του τελευταίου εργάτη. γ) το προϊόν που παράγει κάθε φορά ο συγκεκριµένος επιπλέον εργάτης. δ) όλα τα παραπάνω. 10. Όταν το συνολικό προϊόν λαµβάνει τη μέγιστη τιµή του, α) το οριακό προϊόν είναι επίσης στη μέγιστη τιµή του. β) το µέσο προϊόν είναι επίσης στη µέγιστη τιµή του. γ) το οριακό προϊόν είναι µηδέν. δ) το µέσο προϊόν είναι µηδέν. 11. Ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης αρχίζει να λειτουργεί όταν α) το οριακό προϊόν γίνεται μηδέν β) το μέσο προϊόν γίνεται , μηδέν γ) το συνολικό προϊόν αρχίζει να μειώνεται δ) το οριακό προϊόν αρχίζει να μειώνεται ε) το μέσο προϊόν αρχίζει να μειώνεται 12. Καθώς η παραγωγή αυξάνεται το οριακό προϊόν α) αυξάνεται πάντοτε β) Μειώνεται πάντοτε γ) μειώνεται στην αρχή και μετά αυξάνεται δ) παραμένει σταθερό ε) αυξάνεται στην αρχή και μετά μειώνεται 13. Όταν στη βραχυχρόνια περίοδο το Οριακό προϊόν αρχίζει να μειώνεται: α) το Μέσο προϊόν μειώνεται κι αυτό αμέσως β) το Μέσο προϊόν συνεχίζει να αυξάνεται γ) δεν επέρχεται καμία μεταβολή στο Μέσο προϊόν. 14. Όταν στη βραχυχρόνια περίοδο το Συνολικό προϊόν αρχίζει να αυξάνεται με φθίνοντα ρυθμό (περισσότερα από ένα): α) το Μέσο προϊόν αρχίζει να μειώνεται αμέσως β) το Οριακό προϊόν αρχίζει να μειώνεται ταυτόχρονα με τη μεταβολή του ρυθμού αύξησης του συνολικού προϊόντος. γ) το Οριακό προϊόν συνεχίζει για λίγο να αυξάνεται και μετά μειώνεται δ) αρχίζει η εμφάνιση του Νόμου της Φθίνουσας απόδοσης. 32 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 15. Το συνολικό κόστος αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό όταν α) το μέσο προϊόν είναι ίσο με το οριακό β) το µέσο προϊόν μειώνεται γ) το οριακό προϊόν είναι μεγαλύτερο από το μέσο προϊόν δ) το οριακό προϊόν αυξάνεται ε) τίποτα από τα παραπάνω 16. Όταν το οριακό προϊόν αρχίζει να μειώνεται, α) το µέσο μεταβλητό κόστος αρχίζει να αυξάνεται. β) το οριακό κόστος συνεχίζει να µειώνεται. γ) η τιµή του οριακού κόστους είναι µεγαλύτερη από την τιµή του µέσου µεταβλητού κόστους. δ) η τιμή του οριακού κόστους είναι µικρότερη από την τιμή του μέσου µεταβλητού κόστους. Συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, τοποθετώντας όποιες λέξεις είναι κατάλληλες από αυτές που προηγούνται των προτάσεων. Να προσαρµόσετε τις λέξεις, αν χρειάζεται, στην κατάλληλη πτώση. 1. διαδικασία, σχέση, δυνατότητα, συνάρτηση Η ………………… παραγωγής εκφράζει τη ………………… που συνδέει τη µέγιστη ποσότητα προϊόντος, που µπορεί να παραχθεί σε ορισµένο χρόνο, µε συγκεκριµένες ποσότητες συντελεστών. 2. οριακό, µέσο, συνολικό, σταθερό Η καµπύλη του ………………… προϊόντος τέµνει πάντοτε την καµπύλη του ………………… προϊόντος από πάνω προς τα κάτω στη µέγιστη τιµή του. 3. απόδοση, πορεία, καµπύλη, διαπίστωση Ο νόµος της φθίνουσας ………………… είναι µια εµπειρική ………………… που ισχύει για κάθε παραγωγική διαδικασία. 4. βραχυχρόνιο, µεταβλητό, συνολικό, µακροχρόνιο, σταθερό, προσωρινό Όσο η παραγωγή αυξάνεται, η σηµασία του µέσου ………………… κόστους µειώνεται και το µέσο ………………… κόστος επηρεάζεται κυρίως από το µέσο ………………… κόστος και ακολουθεί την ίδια ανοδική πορεία µε αυτό.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 3η











17. Δίνεται ο ακόλουθος πίνακας μιας επιχείρησης που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο Αριθμός εργατών Συνολικό Προϊόν 0 0 1 40 2 90 3 180 4 260 5 310 6 310 7 290 8 260 Α. να εξηγήσετε αν ισχύει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης και σε ποια ποσότητα του μεταβλητού συντελεστή εργασία φαίνεται η λειτουργία του και γιατί Β να εξηγήσετε σε ποια επίπεδα απασχόλησης έχουμε τη μεγιστοποίηση του συνολικού προϊόντος και που αρχίζει η καθοδική του πορεία, να δείξετε γραφικά τα σημεία. 18. Δίνεται ο πίνακας Κεφάλαιο Αριθμός Συνολικό Μέσο Προϊόν Οριακό Προϊόν (K) Εργατών (L) Προϊόν (TP) (AP) (MP) 100 1 8 100 2 20 100 3 33 100 4 40 100 5 45 100 6 48 100 7 49 100 8 48 Να συμπληρωθούν τα κενά, να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις συνολικού, μέσου και οριακού προϊόντος. Σε ποιο επίπεδο εργασίας αρχίζει να ισχύει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 19. Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα Αριθμός εργατών Συνολικό προϊόν (L) (TP) 1 2 3 54 4 5 6 150 7 8 9 168 10

Μέσο Προϊόν (AP) 14

Οριακό Προϊόν (MP) 16 26

24 11 7 16

20. Εάν με την προσθήκη του 5ου εργάτη το μέσο προϊόν είναι 10 και το οριακό προϊόν είναι -2 Να υπολογιστεί: Α. το συνολικό προϊόν των 5 εργατών, Β. το επίπεδο παραγωγής όταν απασχολούνται 4 εργάτες, Γ. το μέσο προϊόν στο προηγούμενο επίπεδο απασχόλησης. 21. Να συμπληρωθεί ο πίνακας : αριθμός εργατών συνολικό προϊόν L TP 0 0 1 10 2 ; 3 ; 4 ; 5 ; 6 200 7 200 8 180

μέσο προϊόν AP ; 15 30 ; ; ; ; ;

οριακό προϊόν MP ; ; ; 40 50 ; ; ;

22. Όταν το μέσο προϊόν στην επιχείρηση Α είναι μέγιστο το οριακό είναι 13 ζητείται να βρεθεί το συνολικό προϊόν εάν οι εργαζόμενοι είναι 12 καθώς και το μέσο προϊόν των 11 εργατών. 23. Δίνεται ο πιο κάτω πίνακας. Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα, να σχεδιαστούν οι καμπύλες του συνολικού μέσου και οριακού προϊόντος. Σε ποιο επίπεδο εργασίας αρχίζει να ισχύει ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης; Τι θα συμβεί στην καμπύλη του συνολικού προϊόντος αν η τεχνολογία παραγωγής βελτιωθεί. Αριθμός εργατών Συνολικό προϊόν (TP) Μέσο Προϊόν (AP) Οριακό Προϊόν (MP) 0 0 1 8 2 12 3 18 4 28 5 13 6 100 7 100 8 96 12


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 24. Να συμπληρωθεί ο πίνακας: Aριθμός εργατών συνολικό προϊόν L TP 0 0 1 30 2 70 3 120 4 ; 5 ; 6 180 7 180 8 ; 9 ;

μέσο προϊόν ΑP ; ; ; 40 35 ; ; ; ;

οριακό προϊόν MP ; ; ; ; ; ; ; -5 -7

25. Να λυθεί η άσκηση 3 του βιβλίου 26. Να λυθεί η άσκηση 7 του βιβλίου 27. Να λυθεί η άσκηση 9 του βιβλίου 28. Να λυθεί η άσκηση 5 του βιβλίου 29. Δίνεται ο πίνακας: Συνολικό Οριακό Μεταβλητό Σταθερό Συνολικό προϊόν (Q) κόστος (ΜC) κόστος (VC) κόστος (FC) κόστος (TC) 0 10.000 8 7.360 620 24.800 470 22.320 Α. Να συµπληρωθεί ο πίνακας. Β. Να βρεθεί το µέσο συνολικό κόστος της 10ης µονάδας παραγωγής. Γ. Να βρεθεί πόσο µεταβάλλεται το συνολικό κόστος όταν η παραγωγή µεταβάλλεται από 18 σε 28 µονάδες. 30. Όταν η επιχείρηση απασχολεί 5, 6 και 7 εργάτες, οι µονάδες του συνολικού προϊόντος είναι 80, 96 και 105 αντίστοιχα. Αν το σταθερό κόστος είναι 10.000€ και οι µόνοι µεταβλητοί συντελεστές είναι η εργασία και οι πρώτες ύλες, µε εργατικό µισθό 6.048€ και κόστος πρώτων υλών 10€ ανά µονάδα προϊόντος, να υπολογίσετε πόσες µονάδες αυξάνεται η παραγωγή όταν το συνολικό κόστος αυξάνεται από 45.308€ σε 52.704€. 31. Μια επιχείρηση παράγει 200 μηχανήματα την εβδομάδα. Το σταθερό κόστος της επιχείρησης είναι 300.000€ την εβδομάδα ενώ το μεταβλητό κόστος κάθε μηχανήματος είναι 100.000€. Όταν η επιχείρηση παράγει 220 μηχανήματα το μεταβλητό κόστος κάθε μηχανήματος είναι 90.000 Ευρώ. Ποιο είναι το οριακό κόστος των επιπλέον 20 μηχανημάτων; 32. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα, χρησιμοποιώντας τις σχέσεις μεταξύ των μεγεθών του κόστους παραγωγής. Q ΜC VC FC TC AVC ΑFC ATC 0 100 8 756 20 609,8 36 18144 33. Μια επιχείρηση παράγει 5 μονάδες προϊόντος στη βραχυχρόνια περίοδο έχοντας μέσο σταθερό κόστος 10 ευρώ και μέσο συνολικό κόστος 50 ευρώ. Αν αυξήσει την 41 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, παραγωγή της οδηγείται σε μέσο συνολικό κόστος 55 ευρώ και οριακό κόστος 60 ευρώ. Τέλος, αν αυξήσει την παραγωγή της κατά 2 επιπλέον μονάδες καταλήγει σε μέσο μεταβλητό κόστος ίσο με 55 ευρώ. α. Να υπολογίσετε το μέσο συνολικό κόστος για 8 μονάδες προϊόντος. β. Αν η επιχείρηση αποφασίσει να αυξήσει την παραγωγή της από 8 σε 10 μονάδες, ποια θα είναι η μεταβολή του συνολικού κόστους; γ. Σε ποιο επίπεδο παραγωγής η επιχείρηση έχει συνολικό κόστος 630 ευρώ;



ΕΝΟΤΗΤΑ 3η: Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 1. Το μέσο προϊόν (AP) υπολογίζεται από τον τύπο:  έ .ϊό 

ό.ϊό ό . ύ.ή

2. Το οριακό προϊόν (MP) υπολογίζεται από τον τύπο: ό.ϊό 

ή.ύ.ϊό ή.ό ..ή

3. Έχουμε πάντοτε υπόψη ότι, όταν η καμπύλη συνολικού προϊόντος έχει μέγιστο, τότε η καμπύλη οριακού προϊόντος τέμνει τον άξονα χχ (στον οποίο απεικονίζεται ο συντελεστής εργασία) δηλαδή το οριακό προϊόν είναι μηδέν. Η καμπύλη οριακού προϊόντος τέμνει την καμπύλη τού μέσου προϊόντος στο μέγιστο σημείο της 4. Ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης η των μεταβλητών αναλογιών αναφέρει ότι, καθώς μεταβάλλεται η ποσότητα των μεταβλητών συντελεστών, εφόσον η ποσότητα των σταθερών συντελεστών παραμένει αμετάβλητη, μεταβάλλεται η αναλογία στην οποία συνδυάζονται οι σταθεροί με τους μεταβλητούς συντελεστές. Γι ' αυτό, το οριακό προϊόν ενός συντελεστή, ύστερα από ένα ορισμένο σημείο, αρχίζει να μειώνεται. 5. Ο νόμος της φθίνουσας απόδοσης ισχύει μόνο στην βραχυχρόνια περίοδο όπου υπάρχει τουλάχιστον ένας σταθερός παραγωγικός συντελεστής 6. Το μέσο κόστος παραγωγής υπολογίζεται από τον τύπο: έ .ό 

ό.ό ό .ϊό

7. Το μέσο συνολικό κόστος (ATC) δίδεται από τον παρακάτω τύπο: ATC = AFC + AVC 8. Το οριακό κόστος (MC) υπολογίζεται από τους τύπους:  ή _ ύ _ ό ό _ ό   ή _ ό _ ϊό ό _ ό 

 ή _  ύ _ ό  ή _ ό _ ϊό

9. Όταν σε μια άσκηση (σε πίνακα) δίνεται ότι για 0 μονάδες προϊόντος το συνολικό κόστος είναι ένα ποσό διαφορετικό από μηδέν, τότε το συνολικό κόστος ταυτίζεται με το σταθερό, καθώς είναι ανεξάρτητο του Q. 10. Όταν σε άσκηση ζητείται η συμπλήρωση πίνακα τότε χρησιμοποιώντας τους τύπους της ενότητας λύνουμε ως προς τον άγνωστο κάθε φορά, ακολουθώντας τη συμπλήρωση κατά γραμμή του πίνακα. 43 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 11. Σε περίπτωση που σύμφωνα με τα δεδομένα ενός πίνακα και με τους γνωστούς τύπους υπάρχουν δυο άγνωστοι όροι, τότε προσπαθούμε και πάλι από τα δεδομένα του πίνακα να σχηματίσουμε ένα σύστημα 2 εξισώσεων με 2 αγνώστους και προχωρούμε στην επίλυσή του. Συνηθισμένα συστήματα που ενδέχεται να συναντήσετε είναι: α) AVC = (VC) / Q MC = Δ(VC) / ΔQ και β) AC = (TC) / Q MC = Δ(TC) / ΔQ 12. Από τον τύπο TC = FC + VC προκύπτει ότι FC = K (Σταθερό) και VC = W*L + Pα΄υλ*Q, όπου W είναι ο μισθός κάθε εργαζόμενου, L ο αριθμός των εργαζομένων, Q η ποσότητα και Pα΄υλ οι τιμές των πρώτων υλών. 13. Αν στην άσκηση αναφέρεται ότι σε κάποιο επίπεδο απασχόλησης το MP τεμνει το AP, τότε αυτό θα συμβαίνει στο μέγιστο AP και στο σημείο αυτό θα ισχύει MP = AP 14. Αν στην άσκηση δίνεται αύξηση παραγόμενων μονάδων και MC και ζητείται η επιβάρυνση του κόστους, τότε από τον τύπο MC = Δ(TC) / ΔQ βρίσκω το Δ(ΤC) 15. Αν στην άσκηση δίνεται αύξηση του συνολικού κόστους και MC και ζητείται η αύξηση της παραγωγής, τότε από τον τύπο MC = Δ(TC) / ΔQ βρίσκω το ΔQ. 16. Το συνολικό κόστος παραγωγής ενός αριθμού μονάδων (έστω Q=12) αν δίνεται το συνολικό κόστος 8 μονάδων και ότι το οριακό κόστος των μονάδων από 9 ως 12, τότε TC12 = TC8 + MC9 + MC10 + MC11 + MC12



ΕΝΟΤΗΤΑ 4η Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Αιτιολογήστε την πρόταση: «το ανερχόμενο τμήμα του οριακού κόστους που αντιστοιχεί σε ποσότητα μεγαλύτερη από εκείνη του ελάχιστου μέσου μεταβλητού κόστους αποτελεί την καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης». 2. Διατυπώστε το νόµο της προσφοράς. 3. Τι γνωρίζεται για την αγοραία προσφορά; 4. Ποιοι είναι οι βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς; 5. Τι είναι ελαστικότητα της προσφοράς; Πότε η προσφορά είναι ελαστική και πότε ανελαστική; 6. Περιγράψετε µε τη βοήθεια διαγράµµατος τη διαφορά µεταξύ της µεταβολής της προσφερόµενης ποσότητας και της µεταβολής της προσφοράς. 7. Εξηγήστε με τη βοήθεια διαγραμμάτων τι συμβαίνει στην καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης α) όταν βελτιώνεται η τεχνολογία β) όταν αυξάνονται οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών. 8. Σχολιάστε την πρόταση: «Ο σπουδαιότερος όµως παράγοντας που προσδιορίζει το μέγεθος της ελαστικότητας της προσφοράς είναι ο χρόνος». Ερωτήσεις κλειστού τύπου Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λανθασµένη καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις,περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο γράµµα Σ ή Λ. 1. Η καµπύλη προσφοράς δείχνει τη σχέση µεταξύ της προσφερόµενης ποσότητας και του κόστους παραγωγής. 2. Όταν η τιμή ενός αγαθού μειώνεται (ceteris paribus) αυξάνεται και η προσφερόμενη ποσότητά του. 3. Η αγοραία καµπύλη προσφοράς ενός προϊόντος είναι το άθροισµα των καµπυλών προσφοράς των επιχειρήσεων που προσφέρουν το προϊόν. 4. Το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους που βρίσκεται πάνω από την καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους, αποτελεί τη βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης. 5. Αν η τιµή ενός αγαθού αυξηθεί (ceteris paribus), θα αυξηθεί και η προσφορά του 6. Όταν µεταβάλλεται η προσφορά ενός αγαθού, η καµπύλη προσφοράς του µετατοπίζεται. 7. Ο αριθµός των καταναλωτών είναι προσδιοριστικός παράγοντας της προσφοράς. 8. Μια αύξηση στις τιμές των παραγωγικών συντελεστών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενός αγαθού θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της προσφοράς του. 9. Η βελτίωση της τεχνολογίας παραγωγής ενός αγαθού μετατοπίζει την καμπύλη του συνολικού προϊόντος προς τα πάνω και την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξια. 10. Η ελαστικότητα προσφοράς ορίζεται ως ο λόγος της μεταβολής της προσφερόμενης ποσότητας προς τη μεταβολή της τιμής. 11. Αν Εs < 1, τότε η προσφορά είναι ελαστική 12. Η ελαστικότητα της προσφοράς είναι µεγαλύτερη στη µακροχρόνια απ’ ότι στη βραχυχρόνια περίοδο



4. Σύµφωνα µε το νόµο της προσφοράς, η αύξηση της τιµής επιφέρει α) αύξηση στην προσφερόµενη ποσότητα. β) µείωση στην προσφερόµενη ποσότητα. γ) αύξηση στην προσφορά. δ) µείωση στην προσφορά. 5. Ο νόµος της προσφοράς υποδηλώνει ότι η ελαστικότητα της προσφοράς είναι πάντοτε α) ελαστική. β) ανελαστική. γ) θετική. δ) αρνητική. 6. Ποιο από τα παρακάτω θα µπορούσε να επιφέρει αύξηση στην προσφορά ενός αγαθού; α) Η αύξηση της τιµής του αγαθού β) Η µείωση της τιµής του αγαθού γ) Η αύξηση των τιµών των παραγ. συντελεστών που χρησιµοποιούνται στην παραγωγή του αγαθού δ) Η µείωση των τιµών των παραγ. συντελεστών που χρησιµοποιούνται στην παραγωγή του αγαθού 7. Ποιο από τα παρακάτω θα µπορούσε να αυξήσει την προσφορά του χοιρινού κρέατος; α) Η αύξηση της τιµής του χοιρινού κρέατος β) Η µείωση της τιµής του χοιρινού κρέατος γ) Η µείωση της τιµής του βοδινού κρέατος δ) Κανένα από τα παραπάνω 8. Όταν οι παραγωγοί πρέπει οπωσδήποτε να πουλήσουν µια δεδοµένη ποσότητα προϊόντος και ότι εισπράξουν, τότε η ελαστικότητα της προσφοράς είναι α) ελαστική. β) τελείως ελαστική. γ) τελείως ανελαστική. δ) κανένα από τα παραπάνω. 46 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, τοποθετώντας όποιες λέξεις είναι κατάλληλες από αυτές που προηγούνται των προτάσεων. Να προσαρµόσετε τις λέξεις, αν χρειάζεται, στην κατάλληλη πτώση. 1. οριακό, µεταβλητό, συνολικό, σταθερό Το ανερχόµενο τµήµα της καµπύλης του ………………… κόστους που βρίσκεται πάνω από την καµπύλη του µέσου ………………… κόστους αποτελεί τη βραχυχρόνια καµπύλη προσφοράς της επιχείρησης. 2. τιµή, ζήτηση, κατανάλωση, προσφορά Στην ελαστική ………………… η ποσοστιαία µεταβολή της προσφερόµενης ποσότητας είναι µεγαλύτερη από την ποσοστιαία µεταβολή της ………………… . 3. προσφορά, παραγωγή, ελαστικότητα, επιχείρηση Ο σπουδαιότερος παράγοντας που προσδιορίζει το µέγεθος της ………………… της ………………… είναι ο χρόνος.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, ΕΝΟΤΗΤΑ 4η: Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 1. Η σχέση τιμής και προσφερόμενης ποσότητας είναι θετική . Αυτό σημαίνει ότι η καμπύλη προσφοράς είναι αύξουσα. 2. Η συνάρτηση προσφοράς είναι QS = γ + δ.P με το δ πάντα θετικό αριθμό και το γ να παίρνει οποιαδήποτε τιμή. 3. Η αγοραία καμπύλη προσφοράς είναι το άθροισμα των ποσοτήτων που αντιστοιχούν στις καμπύλες προσφοράς όλων των επιχειρήσεων που προσφέρουν το προϊόν και δείχνει την συνολικά προσφερόμενη ποσότητα σε κάθε τιμή. 4. Αν οι καμπύλες προσφοράς των επιχειρήσεων δοθούν με αλγεβρική μορφή, τότε η αγοραία καμπύλη προσφοράς είναι το αλγεβρικό άθροισμα συναρτήσεων προσφοράς κάθε επιχείρησης Q(P)=Q1(P)+Q2(P)+…+Qν (P), όπου Q(P) η αγοραία καμπύλη προσφοράς και Q1(P),Q2(P) ,…. Οι καμπύλες προσφοράς των επιχειρήσεων. 5. Η καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης γραφικά προσδιορίζεται ως το τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους MC που βρίσκεται επάνω από την καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους AVC κόστος τιμή

MC

AVC K

0

ποσότητα

6. Προσδιοριστικός παράγοντας της προσφερόμενης ποσότητας είναι η τιμή, ενώ προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς είναι: α) οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών, β) η τεχνολογία της παραγωγής, γ) οι καιρικές συνθήκες δ) ο αριθμός των επιχειρήσεων. (να θυμάστε ότι όλοι οι προσδιοριστικοί παράγοντες της προσφοράς επιδρούν στο κόστος και από τι στιγμή που γνωρίζουμε ότι το ανερχόμενο τμήαμ του οριακού κόστους αποτελεί την καμπύλη προσφορά, η επίδραση των παραγόντων αυτών στο κόστος στην πραγματικότητα σημαίνει την ίδια επίδραση στην καμπύλη προσφοράς). 7. Η ελαστικότητα προσφοράς είναι πάντα θετικός αριθμός και υπολογίζεται από τους τύπους

 ί .ή.ό E και  ί .ή.ή

ED 

Q2  Q1 P * 1 P2  P1 Q1

8. Η εύρεση της ελαστικότητας προσφοράς γίνεται με απλή αντικατάσταση στον τύπο, ανάλογα με όσα συνέβαιναν στην ελαστικότητα ζήτησης. Αν ζητείται κάποιος όρος από τον τύπο και δίνονται οι άλλοι, τότε λύνουμε τον τύπο της ελαστικότητας προσφοράς ώς προς αυτό τον άγνωστο όρο. 9. Η ερμηνεία της ελαστικότητας προσφοράς. Έστω ότι βρήκαμε ότι η ΕS = 1,2. Αυτό σημαίνει ότι αν αυξηθεί (μειωθεί) η τιμή του προϊόντος κατά 1% η προσφερόμενη ποσότητα αυξάνεται (μειώνεται) κατά 1,2%. 10. Αν αφού έχει βρεθεί η ΕS = 1,2 η άσκηση ζητά τι θα συμβεί στην προσφερόμενη ποσότητα αν η τιμή μεταβληθεί έστω κατά 20%, τότε πολλαπλασιάζουμε το 1,2 Χ 20% (αφού το 1,2 είναι η αύξηση της προσφερόμενης ποσότητας που οφείλεται σε αύξηση της τιμής κατά 1%) και δίνουμε την απάντηση στην ερώτηση. 11. Σε άσκηση η οποία ζητά να βρεθεί η καμπύλη προσφοράς μιας επιχείρησης, βρίσκουμε: α) το οριακό κόστος για κάθε επίπεδο προϊόντος, β) το μέσο μεταβλητό κόστος για κάθε επίπεδο προϊόντος (άρα και το μεταβλητό κόστος για κάθε επίπεδο προϊόντος). Στη συνέχεια


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, παίρνουμε το οριακό κόστος και το προϊόν από το ελάχιστο μέσο μεταβλητό κόστος και μετά. Πιο συγκεκριμένα θεωρούμε το MC = P (τους συνδυασμούς Q και P = MC) από το ελάχιστο μέσο μεταβλητό κόστος και μετά και κατασκευάζουμε την καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης. 12. Σε άσκηση στην οποία δίνεται μισθός (θα πρέπει να δίνεται αριθμός εργαζομένων ή κάποια δεδομένα ώστε να μπορούμε να το βρούμε) και τιμές πρώτων υλών (θα πρέπει να δίνεται επίπεδο προϊόντος ή κάποια δεδομένα ώστε να μπορούμε να το βρούμε), υπολογίζουμε το μεταβλητό κόστος που μας ενδιαφέρει ως εξής: VC = W*L + PA΄υλών*Q και στη συνέχεια συνεχίζουμε όπως στην περίπτωση 11 για να βρούμε την καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης. 13. Αν δίνονται δυο επιχειρήσεις και ζητείται να υπολογιστεί η αγοραία καμπύλη προσφοράς, τότε βρίσκουμε την ατομική καμπύλη προσφοράς για κάθε επιχείρηση όπως στις περιπτώσεις 11 και 12 και στη συνέχεια για κάθε επίπεδο τιμής αθροίζουμε τις δυο προσφερόμενες ποσότητες κάθε επιχείρησης και παίρνουμε την αγοραία καμπύλη προσφοράς.



ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 4η



7. Να λυθεί η άσκηση 1 του βιβλίου 8. Δίνεται ο ακόλουθος πίνακας Q FC VC TC AVC MC 0 ; ; ; ; ; 2 ; ; ; ; 100 4 ; ; ; ; 40 5 ; ; ; ; 20 10 ; ; ; ; 60 16 ; ; ; ; 80 20 200 ; ; ; 120 25 ; ; ; ; 200 Α.Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα Β.Να κατασκευαστούν ο πίνακας και η καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης 9. Να λυθεί η άσκηση 2 του βιβλίου 10. Δίνονται οι πίνακες για δύο επιχειρήσεις Α και Β QA MCA 0 1 40 2 50 4 60 10 80 Να παρασταθεί σε πίνακα η αγοραία συνάρτηση της παράσταση

QB MCB 0 100 2 180 4 280 6 400 8 560 προσφοράς και να γίνει η γραφική

11. Να λυθεί η άσκηση 3 του βιβλίου 51 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 12. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας µιας επιχείρησης που λειτουργεί σε βραχυχρόνια περίοδο: 0 1 2 3 4 5 6 7 Συνολικό προϊόν (Q) 50 63 71 77 86 100 120 149 Συνολικό κόστος (TC) Α. Να κατασκευασθεί ο πίνακας προσφοράς της επιχείρησης. Β. Να παρασταθεί γραφικά η καµπύλη προσφοράς της επιχείρησης και να υπολογιστεί η ελαστικότητα της προσφοράς όταν η τιµή του προϊόντος αυξάνεται από 14 δρχ. σε 20 δρχ. 13. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα δεδοµένα µιας επιχείρησης που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο. Οι µεταβλητοί συντελεστές είναι η εργασία και οι πρώτες ύλες, µε εργατικό µισθό 7.200 χ.μ. και κόστος πρώτων υλών 20 χ.μ. ανά μονάδα προϊόντος. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Συνολικό προϊόν (L) 8 Οριακό κόστος (ΜPL) - 8 12 16 20 24 16 12 Α. Να παρασταθεί γραφικά η καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης. Β. Να υπολογιστεί η ελαστικότητα της προσφοράς όταν η τιμή μεταβάλλεται από 920 χ.μ σε 620 χ.μ. 14. Δίνεται το κόστος της Α΄ ύλης και των υλικών συσκευασίας της παραγωγής του αγαθού Β από μια επιχείρηση . 0 1 2 3 4 5 6 Q 0 25 30 45 75 110 140 Δαπάνες παραγωγής 0 5 10 15 25 50 100 Δαπάνη συσκευασίας Το κόστος των εργατικών από μετρήσεις βρέθηκε ότι επιβαρύνει κάθε τεμάχιο προϊόντος με 20 Ευρώ. Ζητείται να κατασκευαστεί η καμπύλη Προσφοράς της επιχείρησης 15. Η καμπύλη προσφοράς του αγαθού Α δίνεται από την QS=12+3Ρ. Oι τιμές των παραγωγικών συντελεστών μειώνονται λόγω της εισροής νέων εργατών και η προσφορά μεταβάλλεται κατά 10%. Ζητείται: Α. η νέα εξίσωση προσφοράς Β. ποιοι άλλοι λόγοι μετακινούν την καμπύλη προσφοράς Γ. κάποια μεταβολή της προσφοράς μετακινεί παράλληλα την Qs ώστε το σημείο Q=3 και P=10 να ανήκει σε αυτή. Ποια η νέα εξίσωση προσφοράς; 16. Να συμπληρωθεί ο πίνακας προσφοράς, αν γνωρίζουμε ότι η ελαστικότητα προσφοράς είναι σταθερή: 20 30 50 70 ΤΙΜΗ 50 75 100 150 ΠΟΣΟΤΗΤΑ 17. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : 1 2 3 4 5 6 7 8 Αριθμός εργατών 0 0 10 15 28 40 45 52 55 56 Συνολικό προϊόν Η αμοιβή κάθε εργάτη είναι 2.000 Ευρώ και τα σταθερά έξοδα της επιχείρησης είναι 50.000 Ευρώ. Να κατασκευάσετε την καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης.


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 18. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας : 1 2 3 4 5 6 7 8 Q 100 180 250 350 460 580 650 720 VC Να κατασκευάσετε την καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης

9 800

10 850

19. Δίνεται ο πίνακας : 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Προϊόν 100 150 190 220 260 320 400 500 620 Συνολικό κόστος Να σχεδιαστεί η καμπύλη προσφοράς και να υπολογιστεί η ελαστικότητα προσφοράς από τον τρίτο στον πέμπτο συνδυασμό. 20. Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι προσφερόμενες ποσότητες ενός αγαθού Α από τις τέσσερις επιχειρήσεις : Τιμή Πρόσφορα α προσφορά β προσφορά γ προσφορά δ 100 50 80 100 90 150 100 150 140 150 200 150 250 160 200 250 200 400 180 400 Ζητείται να σχεδιαστούν στο ίδιο διάγραμμα οι επιμέρους καμπύλες προσφοράς και η καμπύλη της αγοραίας προσφοράς .



ΕΝΟΤΗΤΑ 5η Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Ερωτήσεις Ανάπτυξης 1. Τι είναι αγορά; 2. Τι είναι τιµή ισορροπίας; 3. Τι είναι ποσότητα ισορροπίας; 4. Πότε παρουσιάζεται έλλειµµα; 5. Πότε παρουσιάζεται πλεόνασµα; 6. Τι σκοπό έχει το κράτος όταν επιβάλλει ανώτατες τιµές; Να παρουσιάσετε διαγραμματικά τα αποτελέσματα μιας τέτοιας επιβαλλόμενης τιμής 7. Τι είναι «µαύρη αγορά»; 8. Τι σκοπό έχει το κράτος όταν επιβάλλει κατώτατες τιµές; Να παρουσιάσετε διαγραμματικά τα αποτελέσματα μιας τέτοιας επιβαλλόμενης τιμής 9. Πότε οι αγρότες αναγκάζονται να καταστρέψουν ένα µέρος της παραγωγής τους; Ερωτήσεις κλειστού τύπου



18. Όταν η ζητούµενη ποσότητα είναι µεγαλύτερη από την προσφερόµενη, παρουσιάζεται πλεόνασµα. 19. Όταν υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση, η τιµή µειώνεται. 20. Εάν αυξηθεί η ζήτηση, µε σταθερή την προσφορά, η τιµή ισορροπίας θα αυξηθεί. 21. Εάν αυξηθεί η προσφορά, µε σταθερή τη ζήτηση, η ποσότητα ισορροπίας θα µειωθεί. 22. Όταν η ζήτηση και η προσφορά µεταβάλλονται ταυτόχρονα, η τιµή ισορροπίας µεταβάλλεται πάντοτε. 23. Το κράτος παρεµβαίνει αρκετές φορές στην αγορά και επιβάλλει κατώτατες τιµές σε αγαθά, για να προστατέψει τους καταναλωτές από την υπερβολική άνοδο των τιµών. 24. Οι τιµές ασφαλείας των γεωργικών προϊόντων, είναι µια κατηγορία κατώτατων τιµών. 25. Η πλήρως ανελαστική καμπύλη προσφοράς αντιπροσωπεύει τα ευπαθή αγροτικά προϊόντα.



6. Εάν αυξηθεί η ζήτηση, µε σταθερή την προσφορά, α) η τιµή ισορροπίας θα µειωθεί. β) η ποσότητα ισορροπίας θα µειωθεί. γ) θα αυξηθεί η τιµή ισορροπίας και θα µειωθεί η ποσότητα ισορροπίας. δ) θα αυξηθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. 7. Εάν αυξηθεί η προσφορά, µε σταθερή τη ζήτηση, α) θα µειωθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. β) θα αυξηθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. γ) θα µειωθεί η τιµή ισορροπίας και θα αυξηθεί η ποσότητα ισορροπίας. δ) θα αυξηθεί η τιµή ισορροπίας και θα µειωθεί η ποσότητα ισορροπίας. 8. Εάν µειωθεί η ζήτηση, µε σταθερή την προσφορά, α) θα αυξηθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. β) θα µειωθεί η τιµή ισορροπίας και θα αυξηθεί η ποσότητα ισορροπίας. 56 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, γ) θα αυξηθεί η τιµή ισορροπίας και θα µειωθεί η ποσότητα ισορροπίας. δ) θα µειωθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. 9. Εάν µειωθεί η προσφορά, µε σταθερή τη ζήτηση, α) θα αυξηθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. β) θα αυξηθεί η τιµή ισορροπίας και θα µειωθεί η ποσότητα ισορροπίας. γ) θα µειωθεί η τιµή ισορροπίας και θα αυξηθεί η ποσότητα ισορροπίας. δ) θα µειωθεί και η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας. 10. Εάν αυξηθεί ταυτόχρονα η ζήτηση και η προσφορά, α) η ποσότητα ισορροπίας µπορεί να µειωθεί. β) η ποσότητα ισορροπίας µπορεί να παραµείνει αµετάβλητη. γ) η τιµή ισορροπίας µπορεί να παραµείνει αµετάβλητη. δ) µπορεί να συµβεί οτιδήποτε από τα παραπάνω. 11. Ποιο από τα παρακάτω αντιστοιχεί στις τιµές παρέµβασης ή ασφάλειας των γεωργικών προϊόντων; α) Δηµιουργούν συνήθως «µαύρη αγορά» β) Έχουν σαν στόχο την προστασία του καταναλωτή από υπερβολική άνοδο των τιµών γ) Δηµιουργούν έλλειµµα δ) Κανένα από τα παραπάνω 12. Οι συναρτήσεις Ζήτησης και Προσφοράς ενός αγαθού είναι QD = 100 – 2P και QS = 30 +2P. Με την επιβολή ΡΑ από το κράτος δημιουργείται καπέλο 15 χρηματικών μονάδων. Η ανώτατη τιμή που επιβλήθηκε ήταν: α) ΡΑ = 15 β) ΡΑ = 17,5 γ) ΡΑ = 10 δ) ΡΑ = 20 Συµπληρώστε τα κενά των παρακάτω προτάσεων, τοποθετώντας όποιες λέξεις είναι κατάλληλες από αυτές που προηγούνται των προτάσεων. Να προσαρµόσετε τις λέξεις, αν χρειάζεται, στην κατάλληλη πτώση. 1. ζήτηση, αγορά, προσφορά, αγοραπωλησία Η ………………… µε την ευρεία έννοια περιλαµβάνει όλα εκείνα τα µέσα µε τα οποία µπορεί να πραγµατοποιηθεί µια ………………… και όλους τους σχετικούς χώρους. 2. ασφάλεια, τιµή, διατίµηση, ισορροπία Η ………..… …………… προσδιορίζεται στην αγορά από τις δυνάµεις της προσφοράς και της ζήτησης. 3. κέρδος, έλλειµµα, κόστος, πλεόνασµα Πάνω από το σηµείο ισορροπίας παρουσιάζεται ………………… και κάτω από αυτό παρουσιάζεται ………………… . 4. ανώτατη, µακροχρόνια, κατώτατη, βραχυχρόνια Η επιβολή ………………… τιµής πρέπει να είναι …………………, για να αποφεύγεται η «µαύρη αγορά».


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, ΕΝΟΤΗΤΑ 5η: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΙΜΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 1. Όταν οι συναρτήσεις προσφοράς και ζήτησης δοθούν με την αλγεβρική τους μορφή QD = α + βΡ όπου β αρνητικό και Qs = γ + δΡ όπου δ θετικό, τότε το σημείο ισορροπίας (τιμή και ποσότητα ισορροπίας) προσδιορίζεται από την λύση του συστήματος των δύο εξισώσεων. Λύνεται η μία εξίσωση ως προς τον ένα άγνωστο (πχ Ρ) και στη συνέχει γίνεται αντικατάσταση στην άλλη εξίσωση με αποτέλεσμα σε αυτή να έχουμε έναν άγνωστο (Q) ως προς τον οποίο λύνουμε. Στη συνέχει αντικαθιστούμε την τιμή του Q στην προηγούμενη εξίσωση και βρίσκουμε το Ρ. 2. Όταν το κράτος ορίσει "τιμή ασφαλείας" P1 (κατώτατη τιμή) τότε δημιουργείται πλεόνασμα προσφοράς (επειδή η "τιμή ασφαλείας" είναι πάντα μεγαλύτερη από την τιμή ισορροπίας) και το κράτος αναλαμβάνει το κόστος αυτής της ενέργειας του συγκεντρώνοντας (αγοράζοντας) το πλεόνασμα της προσφοράς. Το κράτος μπορεί να συγκεντρώσει και να αγοράσει στην τιμή Ρ1 όλη την πλεονάζουσα προσφορά. Αυτό θα κοστίσει στο κράτος το ποσό Ρ1*(Q2-Q1). 3. Όταν το κράτος ορίσει ανώτατη τιμή ΡΑ τότε δημιουργείται έλλειμμα με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν μεγαλύτερη τιμή από εκείνη που επικρατεί στην αγορά. Q1) που προέκυψε από την QS και βρίσκουμε την τιμή διάθεσης του αγαθού P1

Τιμή QD QS Ρ1 Ρ ΡΑ 0 Q1

Q Q2

4. Ο υπολογισμός του πιθανού "καπέλου" όταν δίνεται η ανώτατη τιμή ΡΑ, ακολουθεί τα παρακάτω βήματα: ποσότητα  Βρίσκουμε ποια ποσότητα είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν οι παραγωγοί (Q1) στην ανώτατη τιμή αντικαθιστώντας την ΡΑ στην QS  Κατόπιν αντικαθιστούμε στην συνάρτηση ζήτησης την ποσότητα (Q1) που προέκυψε από την QS και βρίσκουμε την τιμή διάθεσης του αγαθού P1  Το "καπέλο" είναι η διαφορά της τιμής που θα προκύψει P1 και της ΡΑ  Το μέγιστο καπέλο προκύπτει από τη σχέση Ρ1 – ΡΑ 5. Υπολογισμός της ΡΑ όταν δίνεται το «καπέλο»  Ισχύει «καπέλο» = Ρ1 – ΡΑ ή Ρ1 = ΡΑ + «καπέλο» (1)  Αντικαθιστούμε την ΡΑ στη συνάρτηση προσφοράς και βρίσκουμε την προσφερόμενη ποσότητα στην τιμή ΡΑ (έχουμε QsA=γ + δΡΑ) (2)  Την ποσότητα που βρίσκουμε την αντικαθιστούμε στη συνάρτηση ζήτησης και έχουμε QD = α + βΡ ή QsA= α + βΡ1 η οποία λόγω (1) και (2) δίνει γ + δΡΑ = α + β(ΡΑ + καπέλο).


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η














Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 28. Να λυθεί η άσκηση 2 του σχολικού βιβλίου 29. Να λυθεί η άσκηση 3 του σχολικού βιβλίου 30. Να λυθεί η άσκηση 4 του σχολικού βιβλίου 31. Να λυθεί η άσκηση 5 του σχολικού βιβλίου 32. Να λυθεί η άσκηση 7 του σχολικού βιβλίου 33. Να λυθεί η άσκηση 9 του σχολικού βιβλίου 34. Οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι γραµµικές και στο σημείο ισορροπίας (ΡΕ=10 χ.μ., QE= 30 µον.), η ελαστικότητα της ζήτησης και της προσφοράς είναι ΕD =-2 και ΕS=0,5 αντίστοιχα. Να βρεθεί σε ποια τιµή θα έχουµε πλεόνασµα 30 µονάδες. Αν επιβληθεί από το κράτος ανώτατη τιµή ΡΑ=6 χ.μ., ποιο θα είναι το πιθανό «καπέλο» στην τιμή του αγαθού; 35. Αν η εξίσωση ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι QD=1000/P και QS=10 + 2Ρ αντίστοιχα, να βρεθούν τα έσοδα των παραγωγών στο σηµείο ισορροπίας. Πώς είναι δυνατόν να αυξηθούν τα έσοδα των παραγωγών; 36. H συνάρτηση ζήτησης ενός αγαθού είναι QD = 40 - 2Ρ και η συνάρτηση προσφοράς QS = 8 + 2Ρ. Αν µειωθεί η ζήτηση κατά 50% και επιβληθεί από το κράτος κατώτατη τιµή ΡΚ = 8 χ.μ., να υπολογιστεί το πλεόνασµα. 37. Τα παρακάτω στοιχειά αφορούν μια επιχείρηση που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο και παράγει ένα μη ευπαθές αγροτικό προϊόν. ΠΡΟΙΟΝ (Q) 0 4 12 20 24 27

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ (TC) 100 500 1060 1300 1540 1900

Η αγοραία εξίσωση ζήτησης για το αγαθό αυτό δίνεται από τον τύπο: QD=3600 - 20p Ζητείται: Α. Να βρεθεί η τιμή και ποσότητα ισορροπίας του αγαθού αν στην αγορά υπάρχουν συνολικά 100 όμοιες επιχειρήσεις και η εξίσωση προσφοράς είναι γραμμική Β. Αν το κράτος επιβάλλει μια τιμή η οποία προκαλεί πλεόνασμα 250 μονάδες προϊόντος να βρεθεί: i. η τιμή παρέμβασης και ποιον προστατεύει ii. η επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. iii. το όφελος των παραγωγών μετά την παρέμβαση αυτή. Γ. Αν το εισόδημα των καταναλωτών αυξηθεί κατά 10% με εισοδηματική ελαστικότητα ΕΥ=2,5 να βρεθεί η νέα τιμή και ποσότητα ισορροπίας. 38. Η καμπύλη ζήτησης ενός αγαθού δίνεται από την 0,5QD + P = 4 και η καμπύλη προσφοράς του αγαθού από την συνάρτηση 7P = 5QS - 6 Ζητούνται: A. η τιμή και ποσότητα ισορροπίας B. εάν η τιμή ασφαλείας είναι P = 3 Ευρώ τι θα συμβεί στην αγορά; Γ. για ποια τιμή θα υπάρξει έλλειμμα προσφοράς 3 τεμαχίων ; 39. Δίνονται οι εξισώσεις προσφοράς και ζήτησης του αγαθού Α: Qs=200+4P και QD=900 -10P. Εάν το καπέλο που επικρατεί στην αγορά είναι το μεγαλύτερο δυνατό 14 Ευρώ. Ποια ανώτατη τιμή έχει θεσπιστεί από το κράτος;


Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, 40. Δίνεται ο πίνακας ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού σε διάφορες τιμές : Τιμή ζητούμενη ποσότητα προσφερόμενη ποσότητα 90 10 18 78 14 16 66 18 14 60 20 13 48 24 11 Ζητούνται: Α. Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των καμπυλών προσφοράς και ζήτησης και να βρεθούν οι εξισώσεις που τις περιγράφουν. Β. Τι θα συμβεί αν το κράτος ορίσει κατώτατη τιμή 90 Ευρώ. 41. Η συνάρτηση ζήτησης ενός αγαθού είναι QD=40-5P και η συνάρτηση προσφοράς του αγαθού είναι η Qs=10+P. α) Να βρεθεί το σημείο ισορροπίας της αγοράς, β) Αν η ζήτηση διπλασιαστεί και η προσφορά τριπλασιαστεί ποιο θα είναι το νέο σημείο ισορροπίας. 42. Το σημείο ισορροπίας της αγοράς που προκύπτει από τις καμπύλες προσφοράς και ζήτησης είναι το Ι (12,3) όπου το 12 είναι η ποσότητα ισορροπίας και το 3 η τιμή ισορροπίας σε Ευρώ. Είναι γνωστό ότι στην τιμή των 5 Ευρώ. η ζητούμενη ποσότητα είναι 8 και το πλεόνασμα προσφοράς είναι 8. Να υπολογίσετε τις εξισώσεις των καμπυλών προσφοράς και ζήτησης, αν γνωρίζετε ότι είναι ευθύγραμμες. 43. Η εξίσωση ζήτησης ενός αγαθού είναι QD=12-5P και η εξίσωση προσφοράς του ίδιου αγαθού είναι Qs=5+3/4P. Ζητείται να βρεθούν: Α. η τιμή ισορροπίας και η ποσότητα ισορροπίας, Β. ποια θα είναι η ζητούμενη και η προσφερόμενη ποσότητα αν P = 2. 44. Δίνεται ο παρακάτω πίνακας προσφοράς και ζήτησης ενός αγαθού : Τιμή Ζητούμενη ποσότητα Προσφερόμενη ποσότητα 20 100 20 30 80 50 40 60 80 50 40 110 60 20 140 Ζητείται: Α. να βρεθούν οι εξισώσεις προσφοράς και ζήτησης Β. να γίνουν τα διαγράμματα των δύο καμπυλών και να προσδιοριστεί το σημείο ισορροπίας. 45. Η εξίσωση προσφοράς ενός αγαθού είναι QS = 20 + 4P και η εξίσωση ζήτησης του είναι QD = 50 - P. Α. να προσδιοριστεί το σημείο ισορροπίας του αγαθού Β. η κυβέρνηση ορίζει ως κατώτατη τιμή του αγαθού (τιμή ασφαλείας) την τιμή των 8 Ευρώ. Ποιο οικονομικό κόστος επωμίζεται η κυβέρνηση ; 46. Οι αγοραίες συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι γραμμικές. Όταν το εισόδημα των καταναλωτών είναι 40.000 ευρώ, η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας του αγαθού είναι 60 ευρώ και 200 κιλά αντίστοιχα. Αν το εισόδημα των καταναλωτών αυξηθεί από 40.000 σε 44.000 ευρώ, η νέα τιμή και ποσότητα ισορροπίας του αγαθού γίνονται 80 ευρώ και 240 κιλά αντίστοιχα. Α. Να βρεθεί η αγοραία συνάρτηση προσφοράς του αγαθού. 67 Επιμέλεια: Θάνος Χατζής – Οικονομολόγος (PhD)

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας, Β. Αν στην τιμή των 60 ευρώ η εισοδηματική ελαστικότητα είναι 3, να βρεθεί η αγοραία συνάρτηση ζήτησης του αγαθού που αντιστοιχεί στο εισόδημα των 44.000 ευρώ. Γ. Να υπολογίσετε την ελαστικότητα προσφοράς του αγαθού, όταν η τιμή αυξάνεται από 60 σε 80 ευρώ. Να χαρακτηρίσετε την προσφορά του αγαθού. Δ. Με βάση την αγοραία συνάρτηση ζήτησης που αντιστοιχεί στο εισόδημα των 44.000 ευρώ και την αγοραία συνάρτηση προσφοράς, να βρεθεί σε ποια τιμή παρουσιάζεται πλεόνασμα 60 κιλών. 47. Τα παρακάτω δεδομένα αφορούν επιχείρηση που παράγει ένα αγαθό Χ και δρα βραχυχρόνια με γραμμική καμπύλη προσφοράς Q

AVC

MC

130 135

10

10 15

Ο κλάδος παραγωγής του αγαθού Χ αποτελείται από 10 πανομοιότυπες επιχειρήσεις. Η αγοραία καμπύλη ζήτησης είναι γραμμική με την επιβολή από το κράτος ανώτατης τιμής ΡΑ = 20, δημιουργείται καπέλο 40 χρηματικών μονάδων, και με την επιβολή από το Κράτος κατώτατης τιμής ΡΚ = 50, η επιβάρυνση του Κρατικού προϋπολογισμού είναι 10.000 χρηματικές μονάδες. Να βρεθεί η τιμή και ποσότητα ισορροπίας του αγαθού στην αγορά.


αοθ ερωτησεισ ασκησεισ 2014 1e2b46

Overview 26281t

More details 6y5l6z

Related Documents 3h463d

2014 e31v

Aluminium-2014-t6-2014-t651 s1u3l

Provasunificadas-2014 16-10-2014 663k42

June 2014 175g2p

Ifrj 2014 2543t

Portela 2014 333i5s

More Documents from "Panagiotis Gr" 4n1o64

4p345f

Up Law Tax 2 Syllabus Estate Tax 246v53

Bip 0008-1-2014 4j1r43

(digest) Caram V Laureta 2j1c15

Seismic Design Of Steel Special Concentrically Braced Frame Systems 4n1m1j

4p345f