Nota Sejarah Form 4 1j3v4r

Bab 1: Kemunculan tamadun awal manusia Pengenalan 1. Terdapat empat tahap utama dalam Zaman Prasejarah iaitu : (a) Zaman Paleolitik - Manusia hidup secara nomad - Mereka tinggal di tepi kawasan tasik,tepi sungai, di dalam gua, hidup dalam kelompok keluarga @ scr bkumpulan - Memungut hasil hutan, memburu binatang, dan menangkap ikan - Alat batu ciptaan mereka lbh mengutamakan fungsi drpd nilai estetika (b) Zaman Mesolitik - Sama dgn Zaman Paleolitik (c)Zaman Neolitik - Mula hidup menetap dalam kelompok yang besar - menyara diri dgn bercucuk tanam dan menternak binatang - khdupan msyrkt tlh mewujudkan pmbhgian tugas kerana mereka mempunyai lbh banyak masa utk menghasilkan artifak yg lbh baik - Sistem barter (system pertukaran barang) tercipta dari khdupan menetap dan keupayaan menghasilkan bahan makanan mlebihi keperluan (d) Zaman Logam (Zaman Gangsa dan Zaman Besi) - manusia berjaya mereka cipta perahu dan rumah - Dgn perahu, manusia dpt meningkatkan kegiatan perdagangan maritime

- Di sesetengah kwsn telah muncul petempatan besardan kota pertahanan Contoh : Jericho di Jordan, Catal Huyuk di Turki

Makna Tamadun Pelbagai istilah dapat diungkapkan melalui makna tamadun. Antaranya ialah : (a) Dari perkataan arab, madana yg bermaksud (i) tinggi budi bahasa (ii) pembukaan Bandar (b) Dari perkataan bahasa inggeris, civillation yg berasal drpd bahasa greek iaitu civitas yg bermaksud Bandar dan peradaban (c) Masyarakat barat, tamadun dikaitkan dgn pembagunan lahiriah terutamanya dalam hal-hal kebudayaan (d) Gordon childe, sarjana barat mengatakan tamadun ialah pencapaian lahiriah merupakan kayu ukur kemajuan tamadun dalam sesebuah msyrkt (e) Darcy Riberio dan RA Buchanan menolak unsur rohaniah sebaliknya hanya menekankan kepentingan dan pembangunan lahiriah dalam proses perkembngan tamadun. (f) Islam merangkumi pembangunan lahiriah dan rohaniah. (g) Mengikut pandangan Syed Naquib al-Attas,tamadun ialah pencapaian tahap tatasusila yang tinggi dan kebudayaan yang luhur oleh sesebuah masyarakat. Ciri-ciri Tamadun (a) Penempatan kekal

(b) Kehidupan berorganisasi (c) Sistem pemerintahan

(d) Pengkhususan pekerjaan (e) Agama dan kepercayaan

Proses Pembetukan Tamadun (a) Lembah sungai selalunya dipilih sebagai lokasi penempatan

kekal disebabkan oleh kesuburan tanah di sekitarnya untuk tujuan pertanian. (b) Pemilihan lokasi ini juga adalah disebabkan adanya kemudahan untuk mendapatkan bekalan air,makanan,serta kemudahan pengangkutan dan perhubungan. (c) Contohnya, tamadun Mesopotamia di Lembah Sungai Euphrates (3500S.M.), tamadun Mesir Purba di Lembah Sungai Nil (3100S.M.), tamadun Indus di Lembah Sungai Indus (2500S.M.),dan tamadun Hwang Ho di Lembah Sungai Hwang Ho (1800S.M.) 1. Tamadun Mesopotamia Lokasi  perkataan tamadun berasal drpd bahasa yunani yg bermakna tanah di antara dua sungai  terletak di antara sungai tigris dan sungai euphrates yg mengalir dari kwsn pergunungan di Turki ke tanah lembah dan pamah di Iraq hinggalah ke Teluk Parsi  dikelilingi oleh Pergunungan Zagros di bahagian Timur Laut, dataran tinggi Arab di barat daya dan Teluk Parsi di bahagian selatan Kerangka masa  berkembang drpd petempatan awal Zaman Neolitik

 Sekitar tahun 3500 S.M., wilayah Mesopotamia telah berkembang menjadi pusat tamadun awal.  Banyak kerajaan yang muncul berkembang , akhirnya jatuh ke tangan Mesopotamia.  Contohnya ialah kerajaan Sumeria , kerajaan terawal pada tahun 3500 S.M. dan kerajaan terakhir ialah Chaldea yg jatuh pd thun 539 S.M.  Tamadun Mesopotamia terbahagi kpd tujuh pemerintahan iaitu : Zaman Kerajaan Sumeria Kerajaan Akkad Kerajaan Ur Kerajaan Babylon Awal atau Lama Kerajaan Kassites Kerajaan Assyria Kerajaan Chaldea

Kerangka Masa 3500-2340 S.M. 2371-2006 S.M. 2113-2006 S.M. 2000-1530 S.M. 1530-1100 S.M. 1100- 626 S.M. 626 - 539 S.M.

- Selepas kejatuhan kerajaan Chaldea, Parsi menguasai wilayah Mesopotamia

Proses Pembentukan Pembentukan tamadun Mesopotamia dpt dibahagikan kepada dua iaitu: (i) utara Bandar Baghdad (ii) selatan Bandar Baghdad Utara Bandar Baghdad

Selatan Bandar Baghdad



meliputi kawasan pertengahan Sungai Tigris hingga ke utara termasuk kwsn Sungai Zab yang dikenali Assyria



meliputi kwsn Sungai Tigris dan Sungai Euphrates yang hampir bercantum. Kwsn ini dikenali dgn Babylon.

 Babylon pula terbahagi kpd dua kwsn iaitu: (i) Akkad di Utara (ii) Sumeria di Selatan  Pertumbuhan tamadun Mesopotamia bermula di wilayah selatan, iaitu Sumer. Orang Sumeria  Mereka bukanlah peneroka awal kerana kebudayaan zaman neolitik telah lama wujud dan brkembang sebelum mereka.  Akan tetapi, mereka telah berhijrah ke wilayah ini dan membina petempatan serta menjalankan aktiviti pertanian melaui kerja menebus guna tanah dgn membina sistem pengairan bagi membolehkan mereka mengawal pengairan air di sungai. 

Ciri- ciri Tamadun Mesopotamia

Petempatan awal yg berbentuk perkampungan ini berkembang secara evolusi kpd Bandar dan beberapa buah kota yg terletak di sepanjang sungai dan terusan misalannya Kish, Nippur, Lagash, Uruk, Ur, Eridu, Assur dan Mari

(a) Merupakan negara kota yg terbahagi kpd 4 kwsn utama iaitu : I. Pusat kota II. Tembok kota III. Luar kota IV. Pelabuhan (b) Organisasi sosial yg wujud telah menjadikan kehidupan msyrkt kota lbh teratur. Msyrkt Negara kota terbahagi kpd dua golongan iaitu : I. Golongan pemerintah i. Raja ii. Ketua pendeta iii. Ketua tentera iv. Orang bangsawan II. Golongan rakyat terbahagi kpd dua iaitu: 1. Rakyat bebas i. Petani ii. Artisan iii. Pedagang 2. Golongan hamba yg terdiri drpd tawanan perang (d) Sistem pemerintahan beraja di Mesopotamia berbentiuk

teokrasi (raja dianggap sebagai tuhan atau wakil tuhan dan pemilik Negara kota).

(e) Kepelbagaian kegiatan ekonomi atau pengkhususan kerja

berlaku apabila wujudnya lebihan hasil pertanian. Perdagangan turut dijalankan kerana lembah ini tidak menghasilkan banyak bahan mentah.

(f) Ilmu pengetahuan yang berkembang telah mewujudkan

sistem tulisan yang bermula dalam bentuk bergambar. Sistem tulisan bergambar tanah liat (cuneiform)

tulisan berbentuk symbol pada

Sumbangan Tamadun Mesopotamia (a)    

(b)

Kod undang-undang Hammurabi digubal semasa Raja Hammurabi memerintah kerajaan Babylon undang- undang ini berteraskan keadilan mengandungi kira-kira 282 undang-undang yg dipahat pada tembok serta tiang besar undang-undang ini telah berjaya mengelakkan wujudnya permasalahan dikalangan msyrkt pelbagai kaum

Sistem tulisan  telah membawa kpd sistem pendidikan yang melahirkan jurutulis  melahirkan tradisi kesusasteraan. Antara hasil kesusasteraanya yg terkenal ialah epik Gilgamesh (kesusasteraan tertua di dunia)

(c)Perkembangan ilmu astronomi  pencerapan terhadap pergerakan bulan, bintang dan matahari tlh membawa kepada ilmu matematik seterusnya perkembangan ilmu geometri

 membolehkan mereka menggunakan jalan laut dan mencipta calendar (d)

Perkembangan ilmu perubatan  Sbnyk 500 jenis ubat-ubatan termasuk herba dan ramuan perubatan telah dikatalogkan dan disampelkan penggunaannya.

(e)

Penciptaan roda menghasilkan kereta kuda sama ada untuk tujuan peperangan atau kegunaan pd masa aman membolehkan orang Mesopotamia mencipta kincir angin ke kwsn tandus dan meningkatkan hasil pertanian mampu menguasai jalan darat dan laut sehingga mereka dpt berhubung dgn wilayah di India serta wilayah di kwsn Laut Mediterranean bina membuat batu bata drpd tanah liat mereka telah mencipta arca dan tiang batu. Arca dan tiang batu dpt dilihat dlm seni bina ziggurat contoh arca ialah patung Raja Gudea

 



(f) Seni 



Kewibawaan Raja Sargon tlh berjaya mewujudkan kerajaan Akkad sebagai empayar pertama di dunia. Beliau merupakan perintis kpd pembentukan sebuah empayar yang kemudiannya menjadi ikutan pemerintah seterusnya spt Firaun Tutmose III pd zaman mesir purba.

2. Tamadun Mesir Purba Lokasi

 dianggap sebagai anugerah drpd sungai Nil yg mengalir drpd bahagian utara Mesir ke Laut Mediterranean  Limpahan air Sungai Nil ke tanah yg gersang serta berpadang pasir tlh berjaya menukarkan bumi Mesir kpd sebuah tanah dtrn yg subur  Tanah lanar yg dibawanya pula berjaya membentuk sebuah delta yg subur untuk pertanian dan petempatan manusia Kerangka Masa  berkembang drpd petempatan zaman Neolitik iaitu antara tahun 10 000 S.M. hingga 5000 S.M.  Tamadun Mesir Purba dpt dibahagikan kpd empat: Zaman Awal Pertengahan Empayar Keruntuhan

Kerangka Masa 3100-2200 S.M. 2040-1785 S.M. 1570- 1085 S.M. 1085-322 S.M.

Zaman keruntuhannya apabila pemerintahannya dikuasai oleh orang asing spt Libya (1100-947 S.M.), Kush (730-670 S.M.), Assyria (633-609 S.M.), Parsi (525 S.M.), Yunani (322-30 S.M.) dan akhirny Rom pd tahun 30 S.M.

Proses Pembentukan  Manusia yang mendiami Lembah Nil tlh pun mencapai tahaptahap kebudayaan gangsa pada zaman logam sejak tahun 5000 S.M.  Penggunaan alat logam ini membolehkan mereka membina sistem perparitan dan pengairan yg baik untuk pertanian. Ini

dilakukan untuk mendirikan petempatan tetap yg berteraskan pertanian.  Petempatan tetap di sepanjang Lembah Nil ini berkembang menjadi perkampungan.  Gabungan kampong-kampung ini telah mewujudkan beberapa buah Bandar yg kemudiannya bergabung dan membentuk sebuah nome (daerah). Kesemua nome ini digabungkan menjadi pusat pentadbiran.  Contohnya, Bandar Thinis, Memphis, Thebes. Ciri-ciri tamadun Mesir Purba (a) Kehidupan di Bandar adalah salah satu cirri yg sgt penting dalam tamadun Mesir kerana disinilah tempat kediaman Firaun, pusat pemerintahan dan pentadbiran, dan juga pelabuhan penting. (b) Kehidupan berorganisasi dalam msyrkt Mesir Purba diketuai oleh Firaun Firaun sebagai raja berkuasa mutlak dan dianggap suci

Pd zaman kerajaan lama, Firaun dianggap sebagai jelmaan tuhan Horus

Semasa pemerintahan dinasti ketiga dan keempat, Firaun digelar Raja Matahari kerana dipercayai Firaun juga merupakan ketua pendeta, pemilik bahawa Firaun tanah, ketua hakim dan ketua pahlawan. ialah anak Tuhan Matahari, Amonre

(c) Sistem pemerintahan Mesir Purba diterajui oleh raja, iaitu Firaun. (d) Pengkhususan kerja seperti penenunan dan pembuatan barang tembikar dan peralatan berkembang maju. Eksport utama ialah tekstil dan kertas. (e) Orang Mesir Purba percaya pada konsep politeisme. Setiap tuhan orang Mesir Purba selalu dikaitkan dengan unsure alam seperti Re (Tuhan Matahari), Ra-Atum (Tuhan Langit) dan Amun (Tuhan Langit). Orang Mesir percaya kepada kehidupan selepas mati. (f) Tamadun Mesir Purba juga telah mempunyai sistem tulisan yg dikenali hieroglif.Sistem tulisan ini berasaskan kombinasi gambar dan symbol yg berdasarkan bunyi.

Sumbangan Tamadun Mesir Purba (a) Piramid  Pembinaan pyramid bermula drpd ilham Imhotep iaitu saintis,

ahli fizik, arkitek, dan penasihat penting kepada Firaun Djoser (3150 S.M.)

 Beliau telah memperkenalkan teknik pembinaan bagunan dgn menggunakan batu bata  Beliau juga merupakan pengamal ilmu perubatan dan pengarang buku sains dan sastera (b) Kemajuan pendidikan serta penggunaan kertas  Pencapaian ini merupakan hasil kepandaian orang Mesir Purba mencipta kertas drpd pokok papyrus yg banyak hidup di Lembah Nil.  Penciptaan kertas telah memudahkan penyimpanan dan meninggalkan kebergantunagn pd kepingan batu bata untuk menyimpan segala khazanah bangsa. (c) Sistem tulisan 

Hieroglif, dpt dibaca daripada tulisan yg terpahat dgn begitu cantik, halus dan berseni pd makam dan batu.

(d) Sistem pendidikan  Institusi ini diuruskan oleh rumah ibadat dan diletakkan di bwh pentadbiran kerajaan.  Penekanan terhadap pendidikan bertujuan untuk melahirkan para pegawai kerajaan terutamanya jurutulis yg sempurna dan terlatih. (e) Pengawalan aliran air Sungai Nil  Perkembangan ilmu matematik telah digunakan sepenuhnya dalam usaha mengawal banjir Sungai Nil 3. Tamadun Indus

Lokasi  tamadun terawal di India.  Terletak di lembah Indus yang disaliri oleh sungai Indus.  Sungai ini berpunca dari pergunungan Himalaya dan mengalir ke laut Arab.  Dikenali sebagai tamadun Harappa bersempena dengan nama Bandar utama dalam tamadun ini.  Terletak di bahagian barat laut India.  Kawasan ini dikelilingi oleh Banjaran Makran, Pergunungan Balichistan, Punjab dan Rajashtan di bahagian timur serta Kathiawar dan Gujerat di bahagian tenggara. Kerangka Masa  muncul pd sekitar tahun 2500 S.M. dan mula merosot pd tahun 1800 S.M. Proses Pembentukan Di bahagian barat laut India  wujud penduduk yang mengamalkan kehidupan secara nomad  menyara diri dengan memburu dan mengumpul makanan  membentuk petempatan kekal di sepanjang Sungai Indus  Petempatan kekal wujud disebabkan oleh Sungai Indus yang bukan sahaja menyediakan sumber air tetapi dapat menyuburkan tanah  Peningkatan hasil pertanian telah menyumbang kepada perkembangan Bandar  Contoh dua Bandar utama ialah Mohenjo Daro dan Harappa  Contoh Bandar pelabuhan yang penting ialah Lothal dan Sutkagen Dor

Ciri- ciri tamadun Indus (a) Petempatan kekal yang wujud di lembah ini telah membawa kepada pembentukan Bandar terancang. (b) Bandarnya terbahagi kepada dua bahagian dan dikelilingi dengan tembok. Bahagian utama  merupakan pusat pentadbiran dan keagamaan yg menempatkan bagunan pentadbiran, tempat mandi awam yg digunakan untuk upacara ritual dan pembersihan, dan tempat penyimpanan hasil pertanian

Bahagian kedua  kwsn perumahan

(c) Tamadun Indus tidak meninggalkan maklumat dan sumber yg jelas tentang organisasi sosialnya  Jumpaan arkeologi telah membayangkan msyrkt di Lembah Indus terbahagi kpd dua golongan iaitu : I. Golongan atasan i. Pendeta (mempunyai kuasa dan pengaruh yg besar dalam mengawal aktiviti msyrkt) ii. Pedagang

II. Golongan bawahan i. Petani ii. Buruh (d) Mempunyai pengkhususan pekerjaan yg jelas terutamanya dalam bidang ekonomi  Perdagangan, pertanian, pertukangan dan pembuatan,artisan turut dijalankan  Hubungan dagang antara kedua-dua (Mesopotamia) dpt dibuktikan melalui penemuan cap mohor buatan msyrkt Lembah Indus (e) Agama  Penemuan sebuah patung yg dirujuk sebagai patung protosiva menunjukkan bahawa msyrkt Indus mengamalkan agama hindu  Selain itu, msyrkt Indus percaya kpd tuhan Ibu  Kepercayaan kpd Tuhan Ibu juga turut berlaku dalam msyrkt yn Mendiami Mesopotamia, Asia kecil, Syria dan Palestin (f) Sistem tulisan  Berbentuk piktograf Sumbangan Tamadun Indus (a) Perancangan bandarnya  Kemampuan msyrkt Lembah Indus mencapai kecemerlangan dalam perancangan Bandar berkait rpt dgn kemajuan dalam bidang geometri dan pembinaan  Msyrkt lembah Indus berusaha meningkatkan mutu bahan binaan



Dgn membuat batu bata drpd tanah liat yg dihasilkan dari pembakaran dgn suhu yg tinggi menunjukkan kecemerlangan perancangan Bandar dalam tamadun Indus

(b) Sifat keterbukaan  Tamadun Indus memperlihatkan bahawa sesebuah msyrkt itu tidak akan mencapai kecemerlangan tanpa membuat hubungan serta membuat pandangan drpd pihak lain

4. Tamadun Hwang Ho Lokasi  Sungai menjadi nadi utama dalam pembentukan tamadun Hwang Ho  Muncul drpd kesuburan tanah yg terdapat di Hwang Ho atau Sungai Kuning  Sungai ini mengalir dari kwsn tanah tinggi di sebelah barat ke Teluk Bo Hai di sebelah timur  Bergunung-ganang dan berpadang pasir menyebabkan tamadun ini bersifat setempat Kerangka Masa  Kemunculan tamadun ini dpt dikesan drpd jumpaan tengkorak homo sapien yg dikenali sebagai peking men  Jumpaan ini membuktikan adanya kehidupan Zaman Paleolitik

 Kewujudan dinasti Hsia belum dpt dibuktikan tetapi kewujudan Dinasti Shang dpt ditunjukkan melalui jumpaan arkeologi yg menandakan permulaannya pd sekitar tahun 1766-1050 S.M.  Pd penghujung pemerintahan Dinasti Shang, muncul kebangkitan hamba kerana kezaliman pemerintahan Raja Shang  Seterusnya, pemerintahan Dinasti Chou diteruskan dari tahun 1050 S.M. hingga 256 S.M. Proses Pembentukan  Pembinaan tamadun ini berasaskan peranan Hwang Ho yg telah menyuburkan kwsn sekitarnya  Tapak Banpo yg berdekatan Bandar Sian moden merupakan tapak penempatan awal penduduk Hwang Ho  Perkembangan petempatan awal ini hasil drpd aktiviti pertanian dan penternakan binatang telah melahirkan beberapa buah Bandar  Misalannya, Anyang (pusat kerajaan Dinasti Shang)

Ciri-ciri Tamadun Hwang Ho (a) Negara Kota (Anyang)  Anyang terletak di kwsn tanah tinggi di Sungai Huan  Bandar Anyang dilengkapi dgn tembok untuk menghalang pencerobohan musuh dan dikelilingi oleh perkampungan yg didiami oleh msyrkt petani

(b) Susun lapis dalam organisasi sosial msyrkt Shang Raja

Golongan bangsawan, pembesar dan pegawai kerajaan

Golongan petani, artisan dan pedagang

(c) Pengkhususan pekerjaan Hamba (d) Sistem pemerintahan Zaman Dinasti Shang, sistem pemerintahannya berbentuk beraja dan pengganti raja selalunya dilantik dari kalangan saudara lelaki yg lebih muda atau anak lelaki raja

(e) Mandat drpd tuhan  Msyrkt tamadun ini percaya yg kuasa raja yg berlaku adil ,kerajaan dan rakyat akan menikmati kemakmuran dan kesjahteraan hidup kerana pemerintahan itu direstui tuhan (f) Agama dan keperluan  Msyrkt tamadun Hwang Ho mngamalkan banyak kepercayaan termasuk animisme dan politiesme  Msyrkt Shang mengamalkan penyembahan roh nenek moyang  Mereka juga menyembah tuhan syurga (shang ti) dan tuhan bumi (Tu), disamping penyembahan terhadap sungai, bukit dan gunung

 Upacara penyembahan melibatkan permainan muzik, tarian dan upacara korban  Upacara penyembahan ini diketuai oleh bomoh  Keunikan tamadun ini ialah jumpaan tulang binatang dan kulit kura-kura di Anyang

(g) Sistem tulisan  Tulisan China ini berbentuk ideogram, iaitu tulisan berbentuk symbol  Tulisan asal ini mempunyai gambar seperti kanak-kanak, bulan, matahari dan sungai Sumbangan Tamadun Hwang Ho (a) Dari segi politik  Sistem pemerintahan monarki telah diteruskan hingga ke zaman dinasti Ching  Perubahan yg dilakukan terutama gelaran raja ditukar kpd maharaja  Konsep anak syurga dan mandat drpd syurga turut dikaitkan dgn raja dan amalan putaran dinasti diteruskan oleh dinastidinasti di China (b) Dari segi ekonomi I. Pembinaan sistem pengairan i. Terusan dibina untuk mengairkan kwsn pertanian selain mengelakkan berlakunya banjir ii. Pembagunan dlm sector pertanian ini juga membawa kpd kemajuan dlm teknologi pembajakan serta penciptaan cangkul dan sabit iii. Petani juga menggunakan batas untuk tujuan penanaman

(c) Sistem tulisan  Penggunaan tulisan ini adalah meluas dan turut diajar di sekolah-sekolah di China dlm bidang penulisan dan percetakan  Tulisan ini terus berkembang penggunaanya oleh orang Korea dan Jepun

(d) Kepercayaan  Pemujaan roh nenek moyang telah dijalankan sejak zaman Shang mengikut kesesuaian masa  Konsep Yin dan Yang serta Feng Hsui juga masih terdapat dlm msyrkt China hari ini  Sistem calendar juga turut ada (e) Pengamalan falsafah perang Sun Tzu  Karyanya, The Art Of War yg membicarakan selok belok perang dan bagaimana menangani musuh telah diulang cetak ked lm pelbagai bahasa. Kini, falsafah tersebut diaplikasikan sebagai taktik dlm urusan perniagaan