Tax 4f5b51

10-1 Klasipikasyon ng buwis at pagpa-file nito Ang mga dayuhang nasyonal na naninirahan sa bansa ay obligado ding magbayad ng pambansang buwis (hal. income tax at consumption tax) at local taxes (hal. residents' tax). (1) Income Tax Ang Income tax ay ipinapataw sa kinita mula Enero 1 hanggang Disyembre 31. Maaaring magbayad ng buwis sa dalawang paraan. (A) Maaring kayo mismo ang mag-file at magbayad ng iyong buwis. (B) Withholding tax system, kung saan ang iyong employer ang nagpapasa ng iyong buwis mula sa iyong suweldo. Sa ganitong kaso, ang empleado ay maaaring makakuha ng tax refund sa mga sumusunod na sitwasyon; mataas na gastusing medikal na higit pa sa nakasaad na halaga, halaga ng nawala dahil sa kalamidad, pagnanakaw o pandidispalko, o kaya'y kapag nangutang para makabili ng bahay. Para sa dagdag na detalye, magtanong sa tax office. (2) Consumption tax Lahat ng mga bilihin at serbisyo ay may dagdag na 8 % ng orihinal na presyo. Ito ay tinatawag na consumption tax. Ang buwis na ito ay isinasama sa sumatotal na kabayaran. (3) Buwis ng Residente Ang bawat mamamayan ay may binabayarang buwis, prefectural tax at municipal tax. Sa mga nakatira sa Fujimi-shi, binabayaran ang buwis mula Enero 1. Kailangang bayaran ang buwis, base at proporsyonal sa inyong kinita sa buong taon. Japanese

Chinese

Korean

English

Portuguese

Tagalog

10-2 Pagbabayad ng Resident's tax Dalawang paraan ang pagbabayad ng resident's tax; ordinaryo at espesyal na pagkokolekta. (1) Sa Ordinaryong paraan ay base sa pansariling assessment. Para sa mga negosyante, magsasaka at mga freelancers. Sila ay magbabayad ng buwis na hinati sa apat na bahagi sa pamamagitan ng pagsunod sa payment booklet na pinadala ng city hall. (2) Kung ikaw ay nagtratrabaho para sa isang kumpanya, iniaawas ng iyong employer ang buwis at binabayaran ito kada buwan. 1. 1. Iba’t Ibang Uri ng Buwis 2. 2. A. Ayon sa Layunin: 1. Para kumita (revenue generation) 2. Para magregularista (regulatory) 3. Para magsilbing proteksyon (protection) 3. 3. B. Ayon sa Kung Sino ang Apektado 1. Tuwiran (direct) 2. Hindi tuwiran (indirect) 4. 4. C. Ayon sa Porsiyentong Ipinapataw 1. Proporsiyonal (proportional) 2. Progresibo (progressive) 3. Regressive (regressive) 5. 5. Mga Isyu Tungkol sa Pagbubuwis 6. 6. 1. Pagpataw ng Karagdagang Buwis 7. 7. 2. Mababang Koleksiyon ng Buwis:

8. 8. Ang Pambansang Pagbabadyet - ay isang nasusulat na dokumento na naglalaman ng halaga ng salaping inaasahang matanggap ng pamahalaan sa isang takdang taon. 9. 9. Nagbabalangkas ng Pambansang Badyet 10. 10. APAT NA YUGTO NG PAGBUO NG BADYET 11. 11. Executive Preparation - Pagtukoy sa pangkalahatang direksyon at priyoridad ng pagbabadyet para sa bansa. 12. 12. Budget Authorization - Deliberasyon sa Kongreso, Senado at pagrepaso ng Pangulo sa badget. 13. 13. Budget Execution - Pagbibigay ng badyet sa mga kaukulang kagawaran o ahensya ng pamahalaan. 14. 14. Budget ability - Pagpapasa ng mga ulat sa DBM, Commision on Audit at lehislatura upang malaman kung nagasta ang badget ayon sa itinakda ng batas.

Patakarang Piskal 1. 1. SISTEMA NG PAGBUBUWIS  PAMANTAYAN NG PAGBUBUWIS 2. 2.  KAHALAGAHAN AT LAYUNIN NG PAGBUBUWIS 3. 3. Ano nga ba ang BUWIS? - Halagang ipinapataw ng pamahalaan sa mga ari-arian, tubo, kalakal,serbisyo at iba pa. 4. 4. - Ayon sa Saligang Batas, ang pagpapataw ng buwis ay sakop ng kapang yarihan ng lehislatura. - Bureau of Internal Revenue (BIR) - Bureau of Customs (BOC) - Lokal na pamahalaan o local government units (LGUs). 5. 5. GROUP ACTIVITY DISCUSSION 6. 6. PAMANTAYAN NG PAGBUBUWIS AYON KAY Adam Smith 7. 7. Pagkakapantaypantay (Equity) Kaginhawahan (Convenience) PAMATAYAN Ekonomiya (Economy) Katiyakan (Certainty) 8. 8. Pagkakapantaypantay (Equity) May Equity sa pagbubuwis kung parehong buwis ang ipinapataw sa mga mamamayang nasa parehong sitwasyon. Makatutulong ito nang malaki upang mabawasan ang malaking agwat (income gap) sa pagitan ng mahihirap at mayayamang mamamayan, lalong-lalo na sa kaso ng Pilipinas na may ganitong suliranin 9. 9. Katiyakan (certainty) Dapat ay tukoy ng mamamayan kung nong buwis ang dapat niyang bayaran, halaga ng dapat bayaran, at paraan ng pagbabayad. Ito ay upang maiwasan ang kalituhan sa bahagi ng mga mamamayan at maging ng pmaahalaan. Sa pamamagitan nito, maiiwasan ang maling halaga sa pagbabayad ng buwis. 10. 10. Ekonomiya (Economy) Hindi dapat lubhang magastos ang pagbubuwis para sa pamahalaan. Mawawalan ng saysay ang pangongolekta ng buwis kung mas malaki pa ang ginagastos ng pamahalaan sa proseso ng pangongolekta kaysa sa aktwal na halaga ng nalikom na buwis. 11. 11. Kaginhawahan (convenience) Hindi dapat maging pabigat ang pagbubuwis sa puntong makaaapekto na ito sa pangkalahatang operasyon ng pribadong negosyo. Kung magiging masyadong mabigat na pasanin ang pagbubuwis, tatamlay ang pagnenegosyo na maaring magresulta sa tanggalan sa trabaho at pagkakaroon ng matamlay na ekonomiya. 12. BUWIS 13. 1.RESIDENCE TAX - lahat ng residente 18 pataas 14. 2.BUWIS MULA SA ARI-ARIAN 15. 3.BUWIS SA KITA AT TUBO NG MGA INDIBIDWAL AT MGA NEGOSYO 16. 4.BUWIS SA MGA PRODUKTO at SERBISYO 17. NON-TAX REVENUES 18. 1.Nasisingil mula sa mga lisensya, upa,stamp, 19. 2.Kita mula sa pagbebenta ng mga lupa, gusali, at iba pang gamit pampubliko

20. 3.Kita mula sa mga korporasyong kontrolado at pag-aari ng gobyerno

Iba’t ibang uri ng buwis

Uri Depinisyon Halimbawa AYON SA LAYUNIN • Para kumita (revenuegeneration)Pangunahing layunin ngpamahalaan na ipataw angmga buwis na may ganitonguri upang makalikom ngpondo para magamit saoperasyon nito.Sales tax, income tax • Para magregularisa(regulatory)Ipinapataw ang ganitong uring buwis upang mabawasanang kalabisan ng isanggawain o negosyoExcise taxPara magsilbing proteksyon(protection)Ipinapataw upangmapangalagaan ang interesng hindi matatg na sektor olokal na ekonomiya mula sadayuhang kompetisyonTaripa

Uri Depinisyon Halimbawa AYON KUNG SINO ANG APEKTADO • Tuwiran (direct)Buwis na tuwirangipinapataw sa mgaindibidwal o bahay-kalakalWithholding tax • Di-tuwiran (indirect)Buwis na ipinapataw sa mgakalakal sa mga kalakal at

paglilinkkod kaya’t hindi tuwirang ipinapataw samga indibidwalValue-added tax • Regresibo (regressive)Bumababa ang antas ngbuwis kasabay ng paglaking kitaAng buwis sa sigarilyo atalak ay regrisibo dahil ito ayipinapasa sa mgakonsyumer kung saankinukuha ang malakingbahagi ng kita ng mahihirapkumpara sa mayayaman.

Uri Depinisyon Halimbawa AYON SA PORSYENTONG IPINAPATAW • Proporsyonal(proportional)Pare-pareho angporsyentong ipinapatawanuman ang estado sabuhayHalimbawa angpagpapataw ng 10% buwissa mga mamamayan,magkakaiba man anghalaga ng kanilang kinikita • Progresibo (proressive)Tumataas ang halaga ngbuwis na binabayaranhabang tumataas ang kitang isang indibidwal okorporasyon. Isinasaad saSaligangBatas na progresiboang sistema ng pagbubuwisng pamahalaanSa Pilipinas, 5% lamang angikinakalatas sa mgakumikita ng mas mababa saP10,000 bawat buwan.Maaaring umabot sa 34%ang kalatas sa kumikitanang higit sa P500,00bawat buwan.

Patakarang Piskal 1. 1. SISTEMA NG PAGBUBUWIS  PAMANTAYAN NG PAGBUBUWIS 2. 2.  KAHALAGAHAN AT LAYUNIN NG PAGBUBUWIS 3. 3. Ano nga ba ang BUWIS? - Halagang ipinapataw ng pamahalaan sa mga ari-arian, tubo, kalakal,serbisyo at iba pa. 4. 4. - Ayon sa Saligang Batas, ang pagpapataw ng buwis ay sakop ng kapang yarihan ng lehislatura. - Bureau of Internal Revenue (BIR) - Bureau of Customs (BOC) - Lokal na pamahalaan o local government units (LGUs). 5. 5. GROUP ACTIVITY DISCUSSION 6. 6. PAMANTAYAN NG PAGBUBUWIS AYON KAY Adam Smith 7. 7. Pagkakapantaypantay (Equity) Kaginhawahan (Convenience) PAMATAYAN Ekonomiya (Economy) Katiyakan (Certainty) 8. 8. Pagkakapantaypantay (Equity) May Equity sa pagbubuwis kung parehong buwis ang ipinapataw sa mga mamamayang nasa parehong sitwasyon. Makatutulong ito nang malaki upang mabawasan ang malaking agwat (income gap) sa pagitan ng mahihirap at mayayamang mamamayan, lalong-lalo na sa kaso ng Pilipinas na may ganitong suliranin 9. 9. Katiyakan (certainty) Dapat ay tukoy ng mamamayan kung nong buwis ang dapat niyang bayaran, halaga ng dapat bayaran, at paraan ng pagbabayad. Ito ay upang maiwasan ang kalituhan sa bahagi ng mga

mamamayan at maging ng pmaahalaan. Sa pamamagitan nito, maiiwasan ang maling halaga sa pagbabayad ng buwis. 10. 10. Ekonomiya (Economy) Hindi dapat lubhang magastos ang pagbubuwis para sa pamahalaan. Mawawalan ng saysay ang pangongolekta ng buwis kung mas malaki pa ang ginagastos ng pamahalaan sa proseso ng pangongolekta kaysa sa aktwal na halaga ng nalikom na buwis. 11. 11. Kaginhawahan (convenience) Hindi dapat maging pabigat ang pagbubuwis sa puntong makaaapekto na ito sa pangkalahatang operasyon ng pribadong negosyo. Kung magiging masyadong mabigat na pasanin ang pagbubuwis, tatamlay ang pagnenegosyo na maaring magresulta sa tanggalan sa trabaho at pagkakaroon ng matamlay na ekonomiya.

Patakarang Piskal - Pagbubuwis 1. 1. Pinagkukunan ng Pondo ng Pamahalaan A.TAX B.NON – TAX REVENUES 2. 2. A. Tax (Buwis)  Ang pagbubuwis ay mula sa salitang Latin na “taxo” na ang ibig sabihin ay "tinataya ko" o "tinatantiya ko" - ay ang pagpapataw ng isang pananagutang pampananalapi o ibang kapatawan sa isang tagapagbayad ng buwis (isang indibiduwal o katauhang legal) mula sa isang estado o isang pantungkuling katumbas ng isang estado, na kung saan ang pagkabigong magbayad ay mapaparusahan ng batas.  Samakatuwid, ang buwis ay ang pera o salaping dapat bayaran ng mga tao sa pamahalaan. 3. 3. Uri ng Buwis • Ayon sa Layunin • Ayon sa kung Sino ang Nagbabayad ng Buwis • Ayon sa Porsyento na Ipinapataw 4. 4. 1.Ayon sa Layunin  FISCAL O GENERAL  Buwis na ipinapataw upang kumita ang pamahalaan.  Halimbawa : sales tax, VAT (value added tax) 5. 5. 1. Ayon sa Layunin  REGULATORY O SPECIAL TAX  Ipinapataw upang maisaayos ang paggamit o pagkonsumo ng produkro  Halimbawa : taripa sa inaangkat na produkto 6. 6. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  Tuwiran – ang nagbabayad ng buwis na ito ay hindi maaring ipasa sa iba  Halimbawa:  Buwis sa Kita (Income Tax) – buwis sa taunang kita ng isang indibidwal o kompanya  Buwis sa Pagsasalin ng Ari-arian – ibinabayad kapag isinalin ang ari-arian o Donor’s Gift Tax  Buwis sa Lupa (Real Property Tax) – buwis sa lupa, gusali, makinarya at iba pang dagdag na pagpapahusay sa isang pag-aari.  Buwis sa Premyo (WINNING) – 10% na buwis sa mga premyo sa mga larong pustahan tulad ng loterya, karera, raffle, slot machine. 7. 7. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  DI-TUWIRAN – buwis na di tuwirang kinokolekta dahil ipinapataw sa presyo ng produkto o serbisyo. Ito ay ipinapasa kung hindi sa mamimili ay doon sa nagbebenta ng produkto.  Halimbawa:  Value Added Tax (VAT) – buwis para sa mga negosyo. Ipinapataw sa iba’t ibang proseso na dinadaan ng mga produkto at serbisyo para maging isang yaring produkto. Ito ay isang reporma sa pagbubuwis na papalit sa mga percentage taxes na binabayaran ng mga negosyante.

8. 8. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  EXPANDED VALUE ADED TAX(E-VAT) – pagpapalawak ng umiiral na VAT. Ang mga nasasakupan nito ay ang mga sumusunod:  Serbisyo ng mga restawran, hotels, resorts, clubs, taxicabs, tourist buses at rent a car companies.  Imported na karne  Air Freight, shipping at trucking  Non-Life Insurance  Telepono, radyo, telebisyon at telegraph  Property Rights  Pamatay Peste  Paggamit ng cable, tv, films, satellite transmission  Specialty feeds para sa mga race horses, fighting cocks, aquarium fish 9. 9. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  EXCISE TAX  Buwis na ipinapataw sa lahat ng produktong kinokunsumo sa loob ng Pilipinas, inaangkat man o gawa dito. 10. 10. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  SPECIFIC TAX  Buwis na batay sa bigat o bulto ng produktong naibenta.  Halimbawa :  Tabako, sigarilyo, alak, fuel, naprosesong langis 11. 11. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  AD VALOREM TAX  Buwis na batay sa prosesong pambenta ng isang produkto, kasama ang produktong panggatong. 12. 12. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  PERCENTAGE TAX  Buwis na binabayaran ng mga prody at prosesor batay sa gross value (kabuuang halaga) ng benta mula sa pabrika at bodega. 13. 13. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  AMUSEMENT TAX (Buwis sa Paglilibang)  Buwis na ibinabayad ng mga may-ari ng casino, jai-alai, sabungan, mga bahay- aliwan, sinehan at ipinapasa naman nila sa mga customer nila sa pamamagitan ng singil sa entrada at mga serbisyo (entrance and service charge). 14. 14. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  CATERER’S TAX  Buwis na 4% na ipinapataw sa gross sales (kabuuang kita) ng mga restawran at mga kainan. 8% sa benta ng alak sa mga bar, 25% sa kainang malapit sa jai- alai fronton o karerahan at 12% sa mga bahay aliwan (day or night club).  Ang mga buwis na ito ay ipinapasa naman sa mga customer sa pamamagitan ng pagsama ng mga buwis na ito sa kwenta ng singil o chit. 15. 15. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  HOTELS OPERATOR’S TAX (buwis sa hotel)  Ito ang 12% na buwis sa kita ng mga hotel, motel, resthouse, lodging house, batay sa room occupancy o gamit ng mga silid. 16. 16. 2. Ayon sa KUNG SINO ang Nagbabayad ng Buwis  ENERGY TAX(Buwis sa Enerhiya)  Buwis na binabayaran ng isang sambahayan o negosyo sa bawat kilowatt-hour ng elektrisidad na kinonsumo. 17. 17. 3. Ayon sa Porsyento na Ipinapataw (Tax Rate)  PROPORTIONAL TAX  Tumutukoy sa takdang porsyento na ipinapataw sa halaga ng ari-arian. Habang lumalaki ang halaga ng ari-arian, tumataas ang halaga ng kabuuang buwis na masisingil.  Halimbawa:  P 100, 000.00 – ang buwis ay P 10, 000.00 (10%) 18. 18. 3. Ayon sa Porsyento na Ipinapataw (Tax Rate)  REGRESIBONG BUWIS (Regressive Tax)  Ito ay kabaliktaran ng Progressive Tax, samakatwid, lumiliit ang porsyento ng buwis na babayaran habang lumalaki ang kita. 19. 19. 3. Ayon sa Porsyento na Ipinapataw (Tax Rate)  Ang BIR (Bureau of Internal Revenue) at Burea of Customs ang dalawang pangunahing ahensya ng pamahalaan na may kapangyarihan at tungkuling mangolekta ng buwis sa kinita, sa importasyon, sa mana, sa regalo at iba pang butaw o multa. 20. 20. 3. Ayon sa Porsyento na Ipinapataw (Tax Rate)  Buwis ng kinokolekta ng Lokal na Pamahalaan (City Government)  RESIDENTIAL TAX o SEDULA – taunang ibinabayad ng lahat ng residente ng Pilipinas mula edad 18 pataas  REAL PROPERTY TAX  DOCUMENTARY STAMP TAX – excise tax para sa mga dokumento, instruments loan agreements, commercial papers and on assignments, sales and transfers of obligation at right or property incident. Ito ay ipinapataw sa mga maker, signor, issuer, acceptor or transfer. 21. 21. B. NON-TAX REVENUES  OPERATING AND SERVICE INCOME  Nakapaloob dito ang nasisingil mula sa Lisyensya, butaw, upa sa paggamit ng pantalan, kita ng Bureau of Post mula sa pagbebenta ng selyo, birth certificate, pasaporte at iba pang dokumento.

22. 22. B. NON-TAX REVENUES  KITA NG MGA KORPORASYON KONTROLADO AT PAG-AARI NG PAMAHALAAN (Government Owned and Controlled Corporations)  Kabilang dito ang kita ng GSIS, SSS, Landbank, Phil. Post Authority at iba pang negosyo na pag-aari ng pamahalaan. 23. 23. B. NON-TAX REVENUES  CAPITAL REVENUE- pinagbilhan at tinubo ng pamahalaan mula sa mga ariarian.  GRANTS IN AID – kasama nito ang mga kontribusyon ng Pamahalaang Lokal sa gobyerno nasyonal at mga tulong na tinanggap sa ilang departamento ng pamahalaan. 24. 24. B. NON-TAX REVENUES  EXTRAORDINARY INCOME – anumang baya- utang na tinanggap ng pamahalaan at kita sa casino, lotto, sweepstakes ay kasama nito.  MISCELLANEOUS INCOME – kabilang dito ang kita mula sa perang dayuhan (foreign currency) na nakadeposito sa Bangko Sentral.  UTANG – mula sa loob at labas ng bansa. 25. 25. B. NON-TAX REVENUES  SIN TAXES  Buwis sa mga produktong hindi itinuturing na mahalaga.  Mga produktong sanhi ng mga bisyo tulad ng sigarilyo at alak.  Ang pagpataw ng buwis sa mga produktong ito ay paraan upang hindi mahikayat o bumaba ang pagkonsumo ng mga mamimili sa mga produktong ito. 26. 26. Pagbubuod: Hindi maisasakatuparan ng pamahalaan ang napakarami nitong gawaing pangkabuhayan kung walang pondong gagamitin. At malaking bahagi ng pondo ng pamahalaan ay nanggagaling sa buwis. Ito ay ipinapataw ng pamahalaan sa mga ari-arian, tubo, kalakal, serbisyo at iba pa.May mga operasyon sa negosyo at pagkonsumo ng produkto at serbisyo na pinapatawan ng buwis. Ang pagpataw ng buwis ay likas at lehitimong kapangyarihan ng pamahalaan, pambansa man o lokal.